Κείμενα που έχουμε επιλέξει – ψαρεμένα από το πανάρχαιο σάιτ της ΛΟΑ στο pathfinder

Κείμενα που έχουμε επιλέξει

Μια αξιότιμη ορατότητα, Αρθρο της Τίτι ντε Σιμόνε

Lgbt κίνημα και αριστερά: η δυνατότητα μιας ριζοσπαστικής συνάντησης.

Μερικές σκέψεις γύρω από την εσωτερικευμένη καταπίεση ,από το περιοδικό “Side by Side”.

Λεσβίες, gay άντρες και νεοφιλελευθερισμός, Μελέτη του “Azione Gay e Lesbica Firenze”.

Υπήρχαν και ομοφυλόφιλοι στην Φλορεντία! – Νοέμβριος 2002

Queer αντι-καπιταλισμός, του Sergio Vitorino.

Ban Marriage! – Σταματήστε το γάμο!, του Craig Willse.

Και άλλα φύλα, συνεχώς.. , του Dean Spade.

Μια αξιότιμη ορατότητα

της Τίτι Ντε Σιμόνε

( Η Τίτι Ντε Σιμόνε (33 χρόνων) ιδρύτρια και πρόεδρος της οργάνωσης ¶ρτσι-Λέζμπικα (ArciLesbica – Οργάνωση Λεσβιών στην Ιταλία) εκλέχτηκε στις εκλογές του 2001 στην ιταλική Βουλή με το κόμμα «Κομμουνιστική Επανίδρυση» (Rifondazione Comunista). Είναι η πρώτη φορά στην ιστορία της Ιταλίας που μια δηλωμένη λεσβία, ενεργή στο λεσβιακό κίνημα, μπαίνει στην ιταλική Βουλή .)

..Μα η Τίτι Ντε Σιμόνε φοβήθηκε ποτέ το γεγονός ότι είναι ορατή; Επιτέλους μπορώ να απαντήσω, ναι.

Ναι, πολλές φορές είχα το άγχος ή την ανησυχία για τις συνέπειες της δημόσιας έκθεσής μου στην ιδιωτική μου ζωή, στις πιο πολύτιμες αγάπες μου, στη δουλειά μου, στην εξωτερική μου εμφάνιση (υποχρεωμένη να μακιγιάρομαι όταν βγαίνω στην τηλεόραση!) και ακόμα στον εσωτερικό μου κόσμο που κάποτε του επιτρεπόταν περισσότερη ελευθερία και χρόνος για τις κρίσεις και τα χασίματά του. Αν καμιά φορά είμαι λυπημένη, κουρασμένη ή σε κατάθλιψη, πρέπει συνήθως να το αναβάλω, για κάποια στιγμή που θα ‘μαι μόνη με τον εαυτό μου…

Υπήρξα πολύ τυχερή γιατί η οικογένειά μου αποδέχτηκε αμέσως την ομοφυλοφιλία μου, παρόλο που όταν το είπα της μητέρας μου η απάντησή της ήταν «ας πιούμε τώρα κάτι δυνατό». Αλλά κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί ότι θα τολμούσα να γίνω η πιο ορατή λεσβία της Ιταλίας, ακόμα κι αν είχαν κάποια υποψία γι’ αυτό δεδομένου ότι στα έξη μου χρόνια περίμενα το πρόγραμμα Carosello[1] μόνο και μόνο επειδή μ’ ενδιέφερε η πολιτική συζήτηση που ακολουθούσε. Δηλαδή ήδη από τότε υπήρχε κάτι το παράξενο με μένα.

Όταν δήλωσα την λεσβιακή μου ταυτότητα στην οικογένεια, στα δεκαοκτώ μου χρόνια, στην πραγματικότητα δεν σκεφτόμουν καθόλου να ανοιχτώ σ’ αυτή την περιπέτεια που είναι η λεσβιακή πολιτική, πόσο μάλλον να εκθέσω το ίδιο το πρόσωπό μου. Υπήρξε μια βαθμιαία και φυσιολογική πορεία.

Η πρώτη διαδήλωση όπου εκτέθηκα μαζί με άλλες γυναίκες του τότε ArciGay-Τομέας Γυναικών[2] που σήμερα έχει τον τίτλο Arci-Λεσβίες, ήταν στο Παλέρμο, την γενέτειρά μου, το 1991, για τον πρώτο δημόσιο γάμο ομοφυλοφίλων. Το ότι ζούσα σε μια πόλη του νότου, μου δίδαξε να αντιδρώ στην παραίτηση και στην αδιαφορία και εκτός των άλλων υπήρξε μια αποφασιστική εμπειρία για την λεσβιακή μου οντότητα που πάντα την ένιωθα σαν το ομορφότερο πράγμα που μου συνέβη στη ζωή. Η συνάντηση με τις άλλες λεσβίες, πρώτα στο Παλέρμο και μετά στη Μπολόνια, λεσβίες που όπως κι εγώ είχαν την επιθυμία να σπάσουν την περιθωριακότητα και την αορατότητα που είχαμε ζήσει για υπερβολικά μεγάλο διάστημα, είχε σαν αποτέλεσμα να αναδειχτεί μέσα μου το κουράγιο, η δύναμη, η επιμονή για να εκτεθώ δημόσια. Ήξερα ότι δεν ήμουν μόνη, δεν αμφέβαλα γι΄ αυτό ούτε μια στιγμή. Κι αυτό ήταν πάντα το πιο σπουδαίο σημείο αναφοράς μου. Ένιωσα πάντα ότι αποτελούσα μέρος ενός συλλογικού σχεδίου, μιας πορείας στην οποία πολλές γυναίκες μαζί με εμένα κάνουν ένα βήμα μπροστά προς την ελευθερία. Ακόμα κι όταν ήμουν βέβαιη ότι είχα παρα-εκτεθεί, σε σύγκριση με το αδύναμο κίνημά μας, σκέφτηκα εκείνες τις γυναίκες που συνεχίζουν να ζουν στη σκιά της υποχρεωτικής ετεροφυλοφιλίας και είπα μέσα μου «Είναι ένας εφιάλτης! Δεν το δέχομαι, πρέπει να βγούμε από αυτή τη φυλακή».

Σήμερα όλοι ξέρουν ότι είμαι λεσβία και ίσως αυτό θα είναι το επισκεπτήριό μου, αν και δεν είναι πάντα ανάγκη να το παρουσιάζω. Όμως αυτό δεν βοήθησε να μου περάσει η ανησυχία, μια και ζούμε σε ένα τέτοιο κόσμο και με όλες αυτές τις δεξιές διακυβερνήσεις (μάλλον η ανησυχία μου αυξήθηκε παράλληλα με τη συνειδητοποίησή μου). Αλλά όταν βγαίνω στην τηλεόραση ή όταν μιλώ στη Βουλή, δεν φοβάμαι. Μπορώ να το φωνάξω δυνατά ότι είμαι λεσβία και ότι σκοπός μου είναι ν’ αλλάξω τον κόσμο. Δεν φοβάμαι να το κάνω, γιατί οι λεσβίες αγωνίζονται.

από το περιοδικό “Towanda!”, (Μιλάνο, Σεπτ. 2001)

ΔΥΣΚΟΛΟΣ Ο ΧΩΡΙΣΜΟΣ-(ΧΩΡΙΣΜΟΙ ΛΕΣΒΙΩΝ)

της B. Ruby Rich

από το Advocate, Φεβρουάριος 2000, (περίληψη άρθρου)

μετάφραση: Ιωάννα

Όλες ξέρουμε το ανέκδοτο για τα φλερτ των λεσβιών.

«Τι κάνουν δυο λεσβίες στο δεύτερό τους ραντεβού;»

«Ειδοποιούν το γραφείο μεταφορών!»

Από την άλλη πλευρά οι χωρισμοί των λεσβιών δεν σηκώνουν καθόλου αστεία. Μέσα στην τρέλα της νέας χιλιετίας, τα ζευγάρια γύρω μου τον τελευταίο καιρό συγκρούονται στα βράχια με εκπληκτική ταχύτητα και γίνονται χίλια κομμάτια. Μέσα σ΄ αυτό το τοπίο αναρωτήθηκα πόσο εμείς οι λεσβίες είμαστε εφοδιασμένες για να ζήσουμε τον δικό μας τρόπο ζωής.

Φυσικά και ο χωρισμός είναι μια κατάσταση δύσκολη. Όμως τα ετερόφυλα ζευγάρια έχουν το αβαντάζ της δίκης του διαζυγίου για να ελέγχουν την τελετή της ένωσής τους, και οι γκέι άντρες –παρ΄ όλο ότι βρίσκονται όπως και οι λεσβίες έξω από το χώρο του γάμου- γενικά έχουν πιο χαλαρά όρια στις σχέσεις τους (π.χ. μια δίαιτα έντονου φλερταρίσματος) για να μειώνουν την επίδραση των στιγμών του χωρισμού.

Οι λεσβίες δεν είναι καθόλου καλές στους χωρισμούς. Πού είναι τα ζευγάρια που θα μας δώσουν το παράδειγμα; Η Γερτρούδη και η Άλις3 δεν χώρισαν ποτέ. Η ταινία “High Art” έκανε ό,τι μπορούσε, αλλά οι γυναίκες θεατές εκνευρίστηκαν με τις σκηνές που δείχνουν την Πατρίτσια Κλάρκσον παρατημένη στο ντιβάνι να έχει χάσει την Άλι Σίντι εξαιτίας ενός μπάνιου που έσταζε . Όταν φτάνει η κουβέντα στο χωρισμό, η λεσβιακή αρχή είναι «μη λες τίποτα και μη ρωτάς τίποτα».

Η πιο κακή ιστορία της ζωής μου, ακόμα και χωρίς το μιλένιουμ (σημ. το άρθρο γράφεται αρχές του 2000), τώρα τελευταία, που δεν έχει ειπωθεί, είναι η ιστορία μιας φίλης μου που όταν την απάτησε και μετά την εγκατέλειψε η φίλη της, βυθίστηκε σε βαθειά λύπη και μετά αγόρασε ένα όπλο και σκοτώθηκε. Ήταν μια πολύ έξυπνη γυναίκα, γεμάτη ζωή κι ενθουσιασμό, και στο ξεκίνημα μιας καλής καριέρας. Μακάρι να υπήρχαν οργανώσεις (κοινωνικά σχήματα) που να μπορούσαν να τη βοηθήσουν, ώστε να ήταν λιγότερο τραυματικό γι΄ αυτήν να εγκαταλείψει εκείνη την τόσο αποκλειστική σχέση.

Οι λεσβίες, έχουν ανάγκη από γερά οικοδομήματα που θα τους εξασφαλίζουν εναλλακτικούς τρόπους πέρα από την ευτυχία (ή την κόλαση) του γάμου των ζευγαριών, εκτός από το να συνεχίσουν μόνες το δρόμο τους. Η φρίκη της μοναχικότητας δεν μπορεί να παραβλεφτεί, και ιδιαίτερα για τις λεσβίες που προέρχονται από τη Λατινική Αμερική και από άλλες κουλτούρες, στις οποίες προτείνεται συνήθως ένα δίκτυο ασφάλειας και κοντινών φιλιών όταν δεν είναι ζευγαρωμένες. Ίσως εμείς οι λεσβίες να έχουμε ανάγκη από κάτι όπως η κοινωνική βοήθεια ή η αλληλεγγύη μεταξύ πολιτών, όπως εκείνη που εφάρμοσαν οι μετανάστες που ήρθαν από τη Σκανδιναβία στη Μινεσότα. Τι ντροπή που οι λεσβίες είναι τόσο απασχολημένες με την αναψυχή τους και με την τεκνοποίηση ώστε να μην έχουν καιρό να βοηθηθούν μεταξύ τους. Μια βοήθεια που θα μάθαιναν πώς να τη μοιράζονται, δεν θα απέτρεπε μόνο την τραγωδία της αυτοκτονίας, αλλά θα εμπόδιζε ευθύς εξ αρχής τις σχέσεις από το να καταστραφούν.

Θυμήθηκα δυο φίλες μου που έπειτα από δεκαετίες κοινής ζωής, όταν η μια από τις δυο μπήκε στο τελευταίο στάδιο του καρκίνου, έγινε πάρα πολύ δύσκολο για τη συντρόφισσά της να αντέξει την κατάσταση. Ύστερα από τόσα ηρωικά χρόνια, ένιωσε την πολύ ανθρώπινη ανάγκη να έχει κι αυτή φροντίδα και βοήθεια, την οποία βρήκε έξω από την σχέση της. Πώς θα ήταν όμως αν δεν είχε αναλάβει μόνη της τη φροντίδα της αγαπημένης της; Πώς θα ήταν αν οι λεσβίες που κάνουν μάχη με τον καρκίνο είχαν τις ίδιες παροχές που εξασφαλίζονται στους ομοφυλόφιλους άντρες με Έιντς; Το ζευγάρι αυτό δεν είχε κανέναν που να τους παρέχει δωρεάν τροφή. Δεν είχαν κανέναν να βγάλει το σκυλί τους έξω, να πληρώσει τα φάρμακά τους και να εξασφαλίσει την πρόσβασή τους στο νοσοκομείο. Μέχρι να εκραγεί αυτός ο εφιάλτης έμεινε στριμωγμένος μέσα στη σχέση τους.

Φυσικά και οι χωρισμοί των λεσβιών μπορεί να οφείλονται αποκλειστικά σε προβλήματα που έχει το ζευγάρι. Όπως επίσης μπορεί να συμβούν και όταν έχουμε οικογένειες που δεν επικρότησαν ή δεν στήριξαν ποτέ την σχέση, ή αμέτρητους φίλους και φίλες –ομοφυλόφιλους και όχι – που δεν έδειξαν εκτίμηση για τη σχέση και δεν θέλησαν να πιστέψουν ότι θα διαρκέσει.

Είναι ώρα να βγουν οι χωρισμοί των λεσβιών στο φως της μέρας. Να μιλήσουμε γι΄ αυτούς. Η δίκη της Jane Doe (Τζέιν Ντο) τον περασμένο Μάη, που θεωρείται σημείο καμπής στον Καναδά, πρέπει να αποτελέσει πηγή έμπνευσης για καινούργιες σκέψεις. Το Ανώτατο Δικαστήριο έδωσε απόφαση υπέρ της διατροφής, στη δίκη του λεσβιακού «διαζυγίου», δημιουργώντας έτσι το πρώτο νομικό παράδειγμα προστασίας δικαιωμάτων –για καταστάσεις παρόμοιες με το γάμο- για όλα τα ομόφυλα ζευγάρια.

Επίσης έχουμε καλά παραδείγματα για απάντηση στον μύθο της «εταιρίας μεταφορών»: οι παλιές ερωμένες μετατρέπονται σε πολύ καλές φίλες δημιουργώντας πλατιά συστήματα συγγενειών. Μια φίλη μου που αναγκάστηκε να αφήσει το σπίτι της όπου έμενε χρόνια, είχε βοήθεια από την πρώην φίλη της και την τωρινή φίλη εκείνης· ήρθαν κι οι δυο τους στην πόλη όπου μένει και την βοήθησαν πρόθυμα να μαζέψει το σπιτικό της.

Οι λεσβίες αφιερώνουν τα ενδιαφέροντα και τις πηγές ενέργειάς τους στο να παρεμβαίνουν σε καταστάσεις βίας, από τις απωθημένες μνήμες κακοποίησης μέχρι τον αλκοολισμό. Τώρα υπάρχει ανάγκη να κοιτάξουμε πιο προσεκτικά τη φύση της λεσβιακής ζωής και να σχεδιάσουμε μερικές αλλαγές. Οι χωρισμοί των λεσβιών είναι μια πραγματικότητα. Όμως ο εναλλακτικός τρόπος –μακρόχρονες σχέσεις, νέοι θεσμοί, κοινωνική βοήθεια- όλα αυτά δεν θα πρέπει να μείνουν στο όραμα.

Lgbt κίνημα και αριστερά: η δυνατότητα μιας ριζοσπαστικής συνάντησης.

Δύο λόγια προβληματισμού για τις δυνατότητες επικοινωνίας και συμπόρευσης των αριστερών οργανώσεων με τις lgbt οργανώσεις, με αφορμή την εκδήλωση της Λεσβιακής Ομάδας Αθήνας με τον Σέρτζιο Βιτορίνο.

Ο Σέρτζιο Βιτορίνο βρέθηκε στην Αθήνα για δύο εκδηλώσεις. Μια σχετική με τις εκλογές στην Πορτογαλία και την πολιτική κατάσταση εκεί, ως μέλος του Αριστερού Μπλοκ το οποίο απέσπασε το 6,5% στις πρόσφατες βουλευτικές εκλογές – και μία εκδήλωση για το lgbt (λεσβιακό, ομοφυλόφιλο, αμφιφυλόφιλο, τρανς) κίνημα στην Πορτογαλία, ως μέλος των Ροζ Πανθήρων-μετώπου ενάντια στην ομοφοβία. Ο Σέρτζιο μίλησε στις δύο εκδηλώσεις και με τις δύο «ιδιότητες» του. Για όσους και όσες παρακολουθήσαμε τις συζητήσεις αυτές έγινε αρκετά σαφές ότι οι τρόποι να συνδεθούν τα διαφορετικά κοινωνικά κινήματα μεταξύ τους και να ζυμωθούν με το λόγο και τις διεκδικήσεις της αριστεράς είναι πολλοί και είναι ζήτημα πολιτικής βούλησης και θέσης να επιτευχθεί.

Τα κοινωνικά κινήματα με την παρουσία τους, την δυναμική τους, τον πολιτικό τους λόγο, έδωσαν και δίνουν όλο και πιο πολύ, όσο αναπτύσσονται μέσα στα χρόνια, νέο περιεχόμενο στο υποκείμενο της πολιτικής δράσης, στο υποκείμενο της κοινωνικής ανατροπής. Έτσι ο αριστερός πολιτικός λόγος δεν μπορεί πια να μένει σε μία συζήτηση για την πρωτογενή και τις δευτερογενείς αντιθέσεις. Και μαζί με αυτά αλλάζει και η παραδοσιακή συζήτηση της αριστεράς περί ρεφορμισμού και επανάστασης. Κρατάω από τον Σέρτζιο το «ρεφορμιστές είναι αυτοί που δεν θέλουν να νικήσουν». Όταν «μικρά» πράγματα αλλάζουν δημιουργείται γύρω τους μία δυναμική ριζοσπαστική, η πίστη και η ελπίδα ότι οι αγώνες είναι ο τρόπος να μετασχηματίζεται η κοινωνία και οι αντιλήψεις που την διατρέχουν.

Σε μία συγκυρία, λοιπόν, που είναι περισσότερο από επιτακτική η ανάγκη να βρούμε νέους τρόπους να μιλήσουμε πολιτικά, νέους τρόπους να οργανώσουμε πολιτικούς προβληματισμούς και ιδέες πολιτικής δραστηριότητας, η ένταξη του λόγου των κοινωνικών κινημάτων στους κόλπους της αριστεράς είναι απαραίτητη για να επιτευχθούν νίκες και να εμπνευστούν/στρατευτούν άνθρωποι.

Για να προχωρήσω λίγο τον παραπάνω προβληματισμό, θα χρησιμοποιήσω το παράδειγμα του lgbt κινήματος στο πλαίσιο του οποίου έχει αναπτυχθεί ένας λόγος γύρω από την σεξουαλικότητα. Η σεξουαλικότητα δεν είναι ένα «φυσικό δεδομένο», μια «βιολογική πραγματικότητα», κάτι που απλά συμβαίνει. Η σεξουαλικότητα οργανώνεται κοινωνικά, είναι το πεδίο παραγωγής ενός εξουσιαστικού συστήματος, η βάση πάνω στην οποία γίνονται διαχωρισμοί με κριτήριο το σεξουαλικό προσανατολισμό, διακρίσεις σε βάρος κάποιων σεξουαλικών επιλογών, άγριες επιθέσεις… και αν οι lgbt βρέθηκαν στη θέση των αντιρρησιών συνείδησης και των πιο εμφανώς βαλλόμενων, από το εξουσιαστικό αυτό σύστημα, ατόμων, αυτό δεν σημαίνει ότι η οργάνωση της σεξουαλικότητας και τα παιχνίδια εξουσίας που παίζονται γύρω από αυτήν δεν αφορούν όλους και όλες…κανένας και καμία δεν γλιτώνει.

Παραπέρα, μια ριζοσπαστικοποίηση του lgbt κινήματος προϋποθέτει οτι η ανάλυση για την ομοφοβία, την τρανσφοβία, για τις διακρίσεις σε βάρος των lgbt ατόμων που ο ετεροσεξισμός παράγει, πρέπει να συνδέεται με μια ανάλυση σχετική με άλλες δομές εξουσίας που οργανώνουν τις κοινωνίες: την τάξη, το φύλο, την εθνικότητα, την ηλικία, την σωματική ικανότητα. Και έτσι η συνειδητοποίηση του ρατσισμού, του εθνικισμού, των ταξικών διακρίσεων να παίζει ρόλο στην διαμόρφωση διεκδικήσεων και διαδικασιών του lgbt κινήματος.
Για παράδειγμα το αίτημα του γάμου μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου, πρέπει να διεκδικείται με τέτοιους τρόπους ώστε να μην υπονομεύει άλλες επιλογές οικογενειακής συγκρότησης και να λαμβάνει υπ’οψη του την ποικιλία των θέσεων από τις οποίες κάποιος μπορεί να δικεκδικεί ένα τέτοιο δικαίωμα, έτσι ώστε να μην δημιουργεί νέες προνομιούχες κατηγορίες ή νέους διαχωρισμούς.

Τελικά η όσμωση της αριστεράς με το lgbt κίνημα είναι εν δυνάμει μια διαδικασία που μπορεί να ριζοσπαστικοποίησει αμφότερες τις δύο πολιτικές συγκροτήσεις και να επιτύχει νίκες σε κοινωνικό και ιδεολογικό επίπεδο.

Α.Α.
μέλος της Λεσβιακής Ομάδας Αθήνας

Το παραπάνω κείμενο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα εποχή την Κυριακή 10 Απριλίου 2005.

Μερικές σκέψεις γύρω από την εσωτερικευμένη καταπίεση

Τι είναι η εσωτερικευμένη καταπίεση και τι σημαίνει για τις λεσβίες, τους gay άντρες και τις αμφιφυλόφιλες γυναίκες και άντρες;

Η εσωτερικευμένη καταπίεση είναι μια σειρά αρνητικών συναισθημάτων και λάθος πληροφοριών που έχουν τα άτομα για τον εαυτό τους και για τα άλλα μέλη της ομάδας στην οποία ανήκουν. Είναι το να στρέψεις προς τα μέσα και να υιοθετήσεις σαν να ήταν αλήθεια, όλες τις λάθος πληροφορίες που η καταπιεστική κοινωνία απευθύνει προς τα άτομα που υφίστανται μια καταπίεση.

Για τις λεσβίες, τους γκέι και τα μπαϊ-σέξουαλ άτομα, εσωτερικευμένη καταπίεση είναι η τάση να νιώθουν και να φέρονται σαν να ήταν:

* Απωθητικοί
* Περιθωριακοί
* Διαθέσιμοι
* Αδύναμοι
* Ότι οι ζωές μας δεν αξίζουν και έτσι κι αλλιώς είμαστε τυχεροί που είμαστε ζωντανοι
* Ότι δεν αξίζουμε την εμπιστοσύνη
* Ότι είμαστε θύματα του παρελθόντος και πάντα θα είμαστε θύματα
* Ότι η δική μας απελευθέρωση έρχεται τελευταία μετά από όλες τις απελευθερώσεις
* Ότι μόνο λίγοι άνθρωποι είναι “δικοί μας”
* Ότι το κύριο ρεύμα της κοινωνίας είναι απρόσιτο για μας
* Ότι κάθε άνθρωπος που εκδηλώνει συμπάθεια για μας ή κάνει παρέα μαζί μας είναι ύποπτος
* Ότι η αγάπη μας είναι εύθραστη
* Ότι η αγάπη μας είναι αποδυναμωτική
* Ότι η αγάπη μας είναι παροδική
* Ότι η αγάπη μας είναι κακή και διαστροφική
* Ότι είμαστε “λάθη” της φύσης
* Ότι δεν είμαστε πλήρως γυναίκες
* Ότι δεν είμαστε πλήρως άντρες
* Ότι στην πραγματικότητα είμαστε άτομα του άλλου φύλου εγκλωβισμένα σε λάθος σώμα
* Ότι η σεξουαλική μας δραστηριότητα καθορίζει ολόκληρη την ύπαρξή μας
* Ότι η σεξουαλική μας δραστηριότητα θα είναι πάντα ότι είναι και τώρα
* Ότι τα τραύματα που έχουμε γύρω από την σεξουαλικότητα χρειάζονται υπεράσπιση
* Ότι κάποτε τελικά θα πληρώσουμε για τις αμαρτίες μας
* Ότι είμαστε διεφθαρμένοι και βρώμικοι βαθιά μέσα στην ύπαρξή μας
* Ότι μπορούμε να δουλέψουμε μόνο σε ορισμένα επαγγέλματα
* Ότι είναι ανάγκη να ομαδοποιούμαστε για να είμαστε ασφαλείς
* Οτι πρέπει να έχουμε ανάλογη εμφάνιση και να φερόμαστε με συγκεκριμένους τρόπους για να μπορούμε να είμαστε μέλη της κοινότητάς μας
* Οτι πρέπει να κρατούμε την “πολιτικώς ορθή” γραμμή ό’τι κι αν συμβαίνει
* Οτι μπορούμε να αναζητήσουμε σύμμαχους μόνο μέσα από τη συμπόνια προς τη θέση μας ως θυμάτων
* Οτι για να είμαστε οι εαυτοί μας πρέπει να αφήσουμε κάποιους ανθρώπους πίσω μας για πάντα
* Οτι πρέπει να δηλώσουμε την ομοφυλοφιλία μας χάριν του αγώνα, όποιο κι αν είναι το κόστος για μας
* Οτι μπορούμε να οργανώσουμε δράση και να ζητήσουμε βοήθεια μόνο μέσα στην κοινότητά μας
* Οτι τα άλλα μέλη της ομάδας μας δεν μπορεί να κάνουν καλές σκέψεις (σωστές κρίσεις) για μας
* Οτι πρέπει πρώτα να τελειώσει η καταπίεση και μετά να πάμε μπροστά και να αναπτυχθούμε

Εσωτερικευμένη καταπίεση επίσης είναι η τάση να φερθούμε στις άλλες λεσβίες, γκέι και μπαϊ-σέξουαλ άτομα σαν όλα τα παραπάνω να ήταν αλήθεια για ‘κείνους.

Περιοδικό “Side by Side”, τεύχος 3, 1993.

Λεσβίες, gay άντρες και νεοφιλελευθερισμός
-Μελέτη του “Azione Gay e Lesbica Firenze”-

Το νεοφιλελεύθερο μοντέλο

Το τέλος του 20ού αιώνα και οι αρχές του 21ου χαρακτηρίζονται από την προοδευτική αποδοχή του Ν.Φ. μοντέλου. Δεν θα ασχοληθούμε με την θεωρία του Ν.Φ. και τους τρόπους εφαρμογής του στον κόσμο, αλλά απλώς επικεντρώνουμε την προσοχή μας σε ορισμένες αλλαγές (που είτε συνέβησαν ή βρίσκονται σε εξέλιξη) στην Ιταλική κοινωνία ή σε άλλες κοινωνίες που έχουν ιδιαίτερη επίδραση στην ζωή των ομοφ. Γυναικών και αντρών. Τα παραδείγματα που θα χρησιμοποιήσουμε είναι μεν λίγα σε αριθμό, αλλά αφορούν βασικά θέματα της ζωής όλων: την εκπαίδευση, την βοήθεια σε άτομα τρίτης ηλικίας, τα δικαιώματα των εργατών και τις παροχές του συστήματος υγείας. Η αποδιοργάνωση του Κράτους Πρόνοιας είναι ένα από τα χαρακτηριστικά στοιχεία του Ν.Φ. μοντέλου.

Η τάση είναι να αντικαθίστανται βασικά δικαιώματα του καθενός (όπως το δικαίωμα στην υγεία και την εκπαίδευση) με υπηρεσίες επί πληρωμή, η ποιότητα των οποίων ποικίλει ανάλογα με τις διαφορές δυνατότητες δαπάνης. Που σημαίνει τον αποκλεισμό των κατώτερων τάξεων από δικαιώματα που ισχύουν για όλους. Ένα άλλο ζήτημα τείνει να επιδρά αρνητικά στην ζωή ομοφυλόφιλων ατόμων: η απουσία μιας οικογένειας αναφοράς. Σε ένα μοντέλο το οποίο αποκλείει οποιασδήποτε μορφής κρατικής αρωγής, η οικογένεια επιβαρύνεται δυσβάστακτα οικονομικά ή καθιστά υποχρεωτική την αλληλοβοήθεια ανάμεσα στα μέλη της οικογένειας. Η έλλειψη μιας οικογένειας αναφοράς, σε αντίθεση με την συνηθισμένη οικογένεια και τις λίγες δυνατότητες να δημιουργήσει κάποιος την δική του εκθέτει τις λεσβίες και τους γκέι άντρες πιεστικούς αποκλεισμούς και ανακολουθίες ως προς την πρόσβαση σε θεμελιώδη δικαιώματα.

Σε ότι αφορά την εκπαίδευση, υποστηρίζουμε στην Ιταλία την προβολή των ιδιωτικών σχολείων εις βάρος των δημόσιων. Οπότε πέρα από τα τεράστια προβλήματα που δημιουργεί η αδυναμία πρόσβασης, πρέπει να θεωρήσουμε ότι ένα από τα θεμελιώδη μοντέλα των δημόσιων σχολείων είναι η συνύπαρξη πολλών διαφορετικών ατόμων στην ίδια τάξη και αυτή η καταναγκαστική συνύπαρξη αναγκάζει όλους να συναναστρέφονται με κόσμο με διαφορετική κουλτούρα και τελείως προσωπικό και οικογενειακό υπόβαθρο και αυτό δημιουργεί μια σύγκριση που βοηθά στην προσέγγιση των πολιτισμικών στοιχείων που βρίσκονται στην βάση κάθε σεβασμού της διαφορετικότητας. Τα ιδιωτικά σχολεία απευθύνονται σε ανθρώπους με έντονα κοινά χαρακτηριστικά έτσι αποφεύγουν σκοπίμως την προβολή του διαφορετικού και συχνά δίδουν αρνητική ή εσφαλμένη εικόνα για κάθε τι διαφορετικό: ο κίνδυνος για τους ομοφ. είναι αυτονόητος.

Ένα άλλο θέμα στην Ιταλία είναι η κατάργηση του άρθρου 18 του Εργατικού Δικαίου που επιβάλλει όρια στις απολύσεις χωρίς λογική αιτία. Το άρθρο 18 είναι σημαντικό εργαλείο αποτροπής των διακρίσεων και των εκβιασμών στον χώρο εργασίας, που συμβαίνουν συχνά στους ομοφ. Η κατάργηση του θα μπορούσε να ανοίξει την πόρτα στην υποβάθμιση των συνθηκών εργασίας και ζωής για τους ομοφ.

Το σημείο κινδύνου που συνδέει όλα αυτά τα διαφορετικά ζητήματα είναι ότι το Ν.Φ μοντέλο δεν αναγνωρίζει την ισότητα των δικαιωμάτων για κάθε άντρα και γυναίκα: τα δικαιώματα γίνονται προνόμια που μπορείς να αγοράσεις. Όλοι πρέπει να αποδεχτούν τα lifestyle που επιβάλλονται από το μοντέλο, όπως οι οικογενειακές αξίες. Οι ομοφ. έρχονται σε αντίθεση με αυτά τα μοντέλα οπότε και χρειάζονται ένα κράτος πρόνοιας και έχουν πολλά να χάσουν μέσα σε μια κοινωνία δομημένη με βάση το Ν.Φ. μοντέλο. Πρέπει να τονίσουμε για άλλη μια φορά πως δεν κινδυνεύουν μόνο τα συγκεκριμένα δικαιώματα των ομοφ., αλλά και τα θεμελιώδη δικαιώματα που έχει ο κάθε άντρας και γυναίκα.

Το γκέι λόμπι

Η έννοια ενός οικονομικού λόμπι παραπέμπει άμεσα στην βασική οργάνωση της κοινωνίας που ζούμε. Μέσα στο καπιταλιστικό και Ν.Φ. μοντέλο μια μειοψηφία αναγνωρίζεται (άσχετα αν συμπεριλαμβάνεται στα εθνικά ή διεθνή καταγεγραμμένα) εφόσον η μειοψηφία αυτή καθ αυτή έχει τέτοια οικονομική ή εμπορική δύναμη ώστε να θεωρείται επικερδής η κάλυψη των επιθυμιών της ανεξάρτητα από το γεγονός ότι το πνεύμα αυτής της μειοψηφίας είναι σε αντίθεση με βαθιά ριζωμένα πρότυπα.

Τα τελευταία χρόνια στην Ιταλία βλέπουμε μια έντονη δραστηριότητα του γκέι κινήματος με ομαδικό προφίλ, όχι μόνο προς χάριν της οικοδόμησης αυτής καθ αυτής της ομάδας, αλλά και για να πείσει την δεσπόζουσα τάξη πως υφίσταται μια γκέι ομάδα με αρκετά ισχυρή οικονομική κατάσταση.

Πρέπει να ρωτήσουμε:

Είναι μια τέτοια προσέγγιση στα προβλήματα των διακρίσεων και της ομοφοβίας πραγματικά αποτελεσματική ώστε να βελτιώσει την ποιότητα της ζωής όλων μας; Ένα οικονομικό λόμπι πρέπει να αναγνωρίζεται σαν τέτοιο ώστε να έχει αποτελεσματικότητα, που σημαίνει πως το λόμπι πρέπει να είναι ικανό να διακινήσει μεγάλα χρηματικά ποσά: είναι αναπόφευκτο πως οι πολιτικές επιλογές του λόμπι θα συμβάλλουν προς την προστασία και την ανάπτυξη των κεφαλαίων του, ακόμα και σε αντίθεση με την διατήρηση και την ανάπτυξη των δικαιωμάτων όλων των μελών αυτής της μειονότητας. Οι δύο διαφορετικοί στόχοι δεν συγκλίνουν πάντα και είναι μερικές φορές αντίθετοι. Επομένως, αν αληθεύει πως ο καθένας μπορεί να απολαμβάνει τα κοινωνικά και νομικά οφέλη που μπορεί να κερδίσει το λόμπι, τότε αυτά τα οφέλη αποτελούν μέρος της λογικής του κέρδους και όχι της επέκτασης των δικαιωμάτων, οπότε το πιθανότερο είναι πως θα έχουν αποτελεσματικότητα μόνο για τα άτομα με την μεγαλύτερη αγοραστική δύναμη και για τα άτομα που αποδέχονται το ύφος ζωής της δεσπόζουσας τάξης. Οφείλουμε να ρωτήσουμε αν είναι δυνατόν σήμερα στην Ιταλία να μιλάμε για «ομοφυλόφιλο λόμπι». Αν παρατηρήσουμε τα ιστορικά συμβάντα στις Η.Π.Α. βλέπουμε ότι το χαρακτηριστικό στοιχείο ενός λόμπι είναι να δημιουργεί στα άτομα που το απαρτίζουν έντονο συναίσθημα της συνοχής και του ότι ανήκουν κάπου, εφόσον είναι αναγκαίο να δημιουργηθεί ένα κίνημα αυτάρκεις σε εσωτερική οικονομική δύναμη. Η κοινωνική θέση των γκέι και λεσβιών στην Ιταλία (για παράδειγμα η ανεπαρκής εμφάνεια) δείχνει ξένη με έναν τέτοιο τύπο δομής (λόμπι). Η τάση σήμερα είναι να μεταδοθεί ένα αντίθετο μήνυμα στο κίνημα: τα ΜΜΕ τείνουν να πριμοδοτούν το γκέι και λεσβιακό μοντέλο (περισσότερο το γκέι) με βασικό χαρακτηριστικό τον πλούτο.

Τα επιχειρήματα που χρησιμοποιούνται σαν επιβεβαίωση του συνδυασμού του «γκέι πλούτου» είναι τελείως αφελή και καταρρίπτονται εύκολα. Το πιο συχνό, για παράδειγμα, είναι το επιχείρημα πως οι γκέι άντρες είναι πλούσιοι γιατί δεν έχουν παιδιά να μεγαλώσουν και μπορούν να χρησιμοποιήσουν όλη την αγοραστική τους δύναμη. Ένα άλλο επιχείρημα είναι πως οι γκέι και οι λεσβίες συχνά ζουν μόνοι και δεν περιλαμβάνονται στις κοινωνικές παροχές που δίδονται στις ετεροφυλοφιλικές οικογένειες, ούτε στην βοήθεια της φυσικής τους οικογένειας. Αποδείξαμε πως το οικονομικό λόμπι λόγω της φύσης του δεν θεωρείται αξιόπιστο εργαλείο ώστε να διασφαλίσει τα δικαιώματα όλων και πως στο ιταλικό παράδειγμα, είναι περισσότερο ένας έξυπνος μηχανισμός ώστε να διαφημιστούν συγκεκριμένα αγαθά παρά μια πραγματικότητα. Ο συνδυασμός αυτών των δύο παραγόντων καθιστά το ιταλικό παράδειγμα αρκετά επικίνδυνο.

Οπότε η μοναδική οικονομική πραγματικότητα, η οποία συνδέεται άμεσα με το στοιχειώδες λόμπι, είναι η οργάνωση της γκέι και λεσβιακής ψυχαγωγίας. Το συμπέρασμα που βγαίνει είναι πως αυτή η εμπορική πραγματικότητα δεν έχει σχέση με την πραγματική απελευθέρωση των γκέι και των λεσβιών γιατί η απολύτως αναγκαία σήμερα λειτουργία ενός γκέι κλαμπ σαν προστατευόμενου χώρου θα εξαφανιστεί (αλλά ο ρόλος του χώρου συνάθροισης θα εξακολουθήσει να ισχύει) με συνεπακόλουθο την απώλεια κέρδους. Επομένως, πολύ συχνά αυτά τα μέρη χάνουν εντελώς κάθε ίχνος «δέσμευσης» και παραμένουν μόνο οι εμπορικές δραστηριότητες. Για τον λόγο αυτό μπορούμε σήμερα να δούμε ένα μεγάλο αριθμό «αδέσμευτων» γκέι αντρών και λεσβιών να ενδιαφέρονται για την σεξουαλικότητα τους και όχι για τα δικαιώματα τους.

Είναι αναγκαία μια ξεχωριστή ανάλυση που να αφορά τις λεσβίες. Αν μελετήσουμε την αγορά που απευθύνεται αποκλειστικά σε γκέι και λεσβίες, την αγορά της ψυχαγωγίας, τότε βλέπουμε πως οι καθαρά λεσβιακοί χώροι σπανίζουν. Οπότε συμπεραίνουμε πως η αγορά δεν ενδιαφέρεται για τις λεσβίες σαν καταναλώτριες, οπότε οι λεσβίες μπορούν να χρησιμοποιήσουν μόνο μικτούς χώρους. Ανάμεσα στα διαφορετικά μοτίβα αυτής της έλλειψης ενδιαφέροντος είναι ο ετεροσεξισμός της αγοράς (η απουσία αναγνώρισης της διαφοράς του φύλου και της αυτονομίας του φύλου), που αποβλέπει μόνο στην οικονομική δύναμη των αντρών και το γεγονός πως οι λεσβίες που βγαίνουν ανοικτά είναι λιγότερες από τους άντρες που κάνουν το ίδιο έτσι δεν προσεγγίζουν αριθμητικά το «κομβικό σημείο» που μπορεί να ξυπνήσει το εμπορικό ενδιαφέρον. Μπορούμε να συμπεράνουμε πως μέσα στην γενική ύφεση των μη εμπορικών πραγματικοτήτων που δημιουργούνται από την ανάπτυξη της αγοράς, οι γκέι χώροι πέρασαν από την διαδικασία του mainstreaming αλλά αυξήθηκαν σε αριθμό, ενώ οι λεσβιακοί χώροι μειώθηκαν σημαντικά.

Η κοινωνία της πληροφόρησης και το κυρίαρχο life style.

Μέχρι πριν μερικά χρόνια ήταν πραγματικά σπάνιο τα μέσα να συζητούν για θέματα ομοφυλοφιλίας, αλλά τα τελευταία χρόνια τα πράγματα άλλαξαν και παρακολουθούμε να αυξάνει η παρουσία των γκέι αντρών (και μερικών λεσβιών) σε πολλές και διαφορετικές παραγωγές (από talk shows μέχρι ταινίες για την τηλεόραση).

Αυτό σίγουρα έχει θετική επιρροή γιατί παρουσιάζει ομοφυλόφιλα μοντέλα σε γεωγραφικούς και κοινωνικούς χώρους στους οποίους δεν θα μπορούσαν να φτάσουν με άλλο τρόπο τα ίδια μηνύματα, θα πρέπει όμως να αναλογιστούμε την ποιότητα των προτεινόμενων μοντέλων. Παρουσιάζονται πολύ mainstream. Η εικόνα της λεσβίας βασίζεται έντονα στο γκέι στερεότυπο, αν και εξακολουθούν να υπάρχουν λανθασμένες εικόνες λεσβιών που απευθύνονται στον ετεροφυλόφιλο ηδονοβλεψία άντρα. Ο γκέι άντρας προβάλλεται με ένα στερεότυπο που αποβλέπει στην μαζική αποδοχή: ο γκέι άντρας είναι πλούσιος και νέος επαγγελματίας, πάντα σαν ζευγάρι (το μέγιστο της αποδοχής). Η προβολή της εικόνας δύο αντρών σε ζευγάρι δεν είχε τόσο να κάνει με την θέσπιση νόμων που θα καταργούσαν τις διακρίσεις (όπως ήταν λογικό), αλλά σαν μέσο νομιμοποίησης των γκέι ζευγαριών (με ισχνά πρακτικά αποτελέσματα εφόσον δεν ήθελαν να έλθουν σε σύγκρουση με τον καθολικό κόσμο): για τον λόγο αυτό θα πρέπει να λάβουμε υπόψη πόσες καταγραφές ομοφ. ζευγαριών έχουν γίνει στα Δημαρχεία.

Το συγκεκριμένο, μάλιστα, μοντέλο φαίνεται να έχει αντιγραφεί από τον str8 κόσμο και εκθέτει τους γκέι άντρες και τις λεσβίες σε πολλούς κινδύνους: την απώλεια της τυπικής πολυποίκιλης κληρονομιάς τους και την αποδοχή του lifestyle και της απόρριψης των ατόμων που δεν ακολουθούν το mainstream (flamboyant).

Το πάθημα δεν μας έχει γίνει μάθημα, και μετά από αιώνες διακρίσεων κινδυνεύουμε να κάνουμε να αποκλείσουμε ανθρώπους που δεν ανήκουν στο μοντέλο αυτό είτε από δική τους επιλογή ή γιατί δεν διαθέτουν αγοραστική δύναμη.

Στόχος είναι να δημιουργηθούν πολλοί γκέι καταναλωτές, κλώνοι του ίδιου στερεότυπου, με την χειραγώγηση των αναγκών τους έτσι ώστε να γίνουν πολύ εύκολο εκμεταλλεύσιμο είδος. Και πάλι παρατηρούμε πως δεν υπάρχει κάτι αντίστοιχο για τις λεσβίες. Όπως έχουμε ήδη αναφέρει, οι λεσβίες δεν ενδιαφέρονται να δημιουργήσουν τον δικό τους τομέα στην αγορά και απεικονίζονται σαν μοναχικά γκέι άτομα, σαν «θηλυκά» του γκέι γένους.

Η ασάφεια ανάμεσα στα γκέι και τα λεσβιακά μοντέλα, με όσο γίνεται μεγαλύτερη ποικιλία, ώστε να έλθει σε αντίθεση με την τάση προς το mainstream και να διασφαλίσει σε όλους το δικαίωμα να είναι ο εαυτός του ή της και να μην ακολουθήσουν τα κυρίαρχα πρότυπα που επιβάλλονται από την εμπορική εκμετάλλευση, αποτελεί σημαντική πρόκληση για τα επόμενα χρόνια.

Το γκέι και λεσβιακό κίνημα και το μέλλον των οργανώσεων.

Τώρα πρέπει να σκεφτούμε τον ρόλο του ομοφ. Κινήματος. Η τεχνολογική πρόοδος των τελευταίων χρόνων έχει μικρύνει τις χωροχρονικές αποστάσεις έτσι είναι αναγκαίο για το ομοφ. Κίνημα να γίνει παγκόσμιο και να προσπαθήσει να λειτουργήσει σε ένα ευρύτερο σχέδιο (προσπαθώντας και να συνεργαστεί με πραγματικότητες που υπάρχουν στα κοινωνικά φόρουμ), ώστε να επιδράσει στις μεγάλες αλλαγές που συμβαίνουν σήμερα: είναι σίγουρο ότι τα προβλήματα των διακρίσεων, της άρνησης των δικαιωμάτων, δεν αφορούν μόνο τους γκέι και τις λεσβίες αλλά διάφορα κοινωνικά στρώματα. Είναι θεμελιώδες να διατηρηθεί μια ισχυρή πολιτική δράση σε τοπικό επίπεδο επειδή, ειδικά εκτός των μεγάλων πόλεων, εξακολουθεί να είναι δύσκολο να ζει κανείς ανοικτά και ευτυχισμένα σαν ομοφυλόφιλο άτομο. Από την πλευρά του κινήματος και εν μέρει χάρις στο κίνημα, δημιουργήθηκαν κάποιες εταιρίες, οι οποίες και συγχέονται με το ίδιο το κίνημα, ειδικά από ανθρώπους που έχουν μια πρώτη επαφή με αυτό. Ταυτόχρονα η προοδευτική επέκταση της εμπορικής πραγματικότητας καταλαμβάνει τον χώρο του κινήματος. Η αγορά ενός «γκέι αποσμητικού» γίνεται το στρεβλό σύμβολο της απελευθέρωσης.

Υπήρχαν και ομοφυλόφιλοι στην Φλορεντία!

Δεν υπήρξε ούτε ένας διαδηλωτής στην μεγάλη αντιπολεμική πορεία που να μην εντυπωσιάστηκε από την παρουσία των ομοφυλόφιλων οργανώσεων και ομάδων.

Κυρίως Ιταλοί, η μεγάλη αυτή οικογένεια που διεκδικεί τα δικά της αιτήματα, πλήρως ενσωματωμένη στο πνεύμα της διαδήλωσης,έκανε αισθητή την ύπαρξή της διοργανώνοντας σεμινάριο και εργαστήριο,(Παρασκευή-8/11/’02 : Το μέλλον δεν μας είναι αδιάφορο-θεωρητικές προοπτικές και πολιτικές πρακτικές),καταδεικνύοντας την αντίθεσή της στο νεοφιλελεύθερο μοντέλο και ενώνοντας την φωνή της ζητώντας έναν άλλο κόσμο. Όλοι όσοι παρακολουθούσαν την πορεία από πεζοδρόμια και παράθυρα καταχειροκροτούσαν τα κορίτσια και αγόρια που περνούσαν χορεύοντας, τραγουδώντας, ανεμίζοντας τις σημαίες με το ουράνιο τόξο και φωνάζοντας συνθήματα εναντίον του Πάπα ,της Οριάνα Φαλάτσι και του καπιταλισμού.Προπορεύονταν μέλη της AZIONE GAY E LESBICA ARCI ,ακολουθούσαν ομάδες από την Bolognia,την Padova,το Milano,την Ρώμη όπως επίσης και ομάδες τρανσέξουαλ.
Εννοείται ότι υπήρχαν και ολιγομελείς ομάδες από άλλες χώρες (Πορτογαλία, Γαλλία, Αλβανία, Ισπανία)όπως επίσης και πολλά μεμονωμένα άτομα.
Εμάς σαν Ελληνίδες μας κατέπληξαν αυτές οι εκδηλώσεις συμπάθειας και αποδοχής που στην χώρα μας αποτελούν όνειρο άπιαστο και αναρωτηθήκαμε αν ποτέ στην Ελλάδα οι υπέρμαχοι των ανθρώπινων δικαιωμάτων και όσοι αγωνίζονται για την εξάλειψη του ρατσισμού και του κοινωνικού αποκλεισμού θα θυμηθούν την ύπαρξή μας.Αν δηλαδή,θα συμπεριλάβουν στα αιτήματα αιχμής κάποια στιγμή και την καταδίκη του ρατσισμού που κατευθύνεται προς τους ομοφυλόφιλους, αν θα κατανοήσουν ότι υπάρχει ένα ποσοστό πολιτών που όλοι κάνουν σαν να μην τους βλέπουν.Οι λεσβίες γυναίκες και οι gay άνδρες έχουν πολιτικές θέσεις και ιδανικά και αγωνίζονται για έναν καλύτερο κόσμο.Στην Φλωρεντία νοιώσαμε ότι οι Ιταλοί τουλάχιστον το γνωρίζουν και μας εκτιμούν γι`αυτό που είμαστε.

Αρθρο για την εφημερίδα “Εποχή” μετά την επιστροφή από τη Φλωρεντία.
(Νοέμβριος 2002)

Queer αντι-καπιταλισμός

Διδαχθήκαμε από τις φεμινίστριες, με την πάλη των οποίων το lgbt κίνημα σύνδεεται άμεσα, ότι τα θέματα του φύλου και της σεξουαλικότητας είναι πολιτικά ζητήματα και όχι ιδιωτικές υποθέσεις. Επιπλέον, οι φεμινίστριες μας έδειξαν ότι η σεξουαλικότητα μπορεί να είναι ένα πεδίο που συνδέεται τόσο με την ευχαρίστηση, όσο και με τον κίνδυνο της χρήσης και κατάχρησης εξουσίας και πως η σεξουαλική καταπίεση είναι ένα από τα πιο ισχυρά εργαλεία κοινωνικού ελέγχου.

Ναι, αυτά είναι πολιτικά θέματα για μια σειρά από λόγους και αν τα lgbt κινήματα δεν έχουν πάντοτε συνείδηση αυτών, άλλα κοινωνικά κινήματα και προοδευτικές πολιτικές δυνάμεις, όπως αυτές που συγκροτούν το ευρωπαϊκό κοινωνικό φορουμ, έχουν γενικά, ακόμη μικρότερη.

Τα κινήματά μας είναι πολιτικά επειδή οι ιδιωτικές μας ζωές καθορίζουν τις δημόσιες, νομικές ή πρακτικές, κοινωνικές, οικονομικές και πολιτικές διακρίσεις και τη βία, είτε προέρχονται από ακροδεξιές οργανώσεις, μεμονωμένα άτομα ή από τις δομές εξουσίας. Ανεξάρτητα από τις νομικές, ακόμη και τις κοινωνικές εξελίξεις σε ορισμένα κράτη, η καταπίεση που αντιμετωπίζουν οι λεσβίες, οι gay, οι αμφιφυλόφιλοι και οι transgender είναι ακόμη μια πραγματικότητα σε όλα τα κράτη του κόσμου- επιπλέον η σύνδεση του HIV με την ομοφυλοφιλία έκανε τα πράγματα χειρότερα, καθώς οδήγησε σε νέες ηθικές επιθέσεις και στον παγκόσμιο στιγματισμό των ομοφυλόφιλων σχέσεων και όλων των σεξουαλικών πρακτικών εκτός του πλαισίου της μονογαμικής ετεροφυλόφιλης οικογένειας. Εν συντομία πρόκειται για πολιτικά ζητήματα επειδή αποτελούν πρόσχημα για παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε όλο τον κόσμο.

Δεύτερον, όλα αυτά αποτελούν επείγοντα πολιτικά θέματα γιατί συνδέονται και δεν μπορούν να διαχωριστούν από οποιοδήποτε άλλο πολιτικό ζήτημα, γεγονός που συχνά δεν αναγνωρίζεται ούτε από από τα lgbt κινήματα, και, ακόμη πιο συχνά, ούτε από πολλά κοινωνικά κινήματα, σωματεία ή πολιτικές οργανώσεις, με τις οποίες το lgbt κίνημα θέλει και πρέπει να συνδεθεί.

Μερικά από τα χαρακτηριστικά της νεοφιλελεύθερης επίθεσης στην Ευρώπη είναι η ιδιωτικοποίηση και η αποδιάρθρωση του κράτους πρόνοιας και των κοινωνικών δικαιωμάτων σε τομείς όπως η κοινωνική ασφάλιση, η υγεία και η εκπαίδευση, η αποσταθεροποίηση των παγκόσμιων σχέσεων, η προώθηση στρατιωτικών αντιπαραθέσεων, το μεγάλωμα της απόστασης μεταξύ πλούσιων και φτωχών, η αύξηση των ρατσιστικών, ξενοφοβικών και αντιμεταναστευτικών πολιτικών. Όσα κέρδισε η εργατική τάξη στη διάρκεια ενός αιώνα αγώνων – και από τα οποία αποκλείονταν πάντα οι lgbt – βρίσκονται επίσης κάτω από μια σφοδρή επίθεση.

Όλες αυτές οι εξελίξεις επηρεάζουν σοβαρά τις lgbt κοινότητες. Ένα ιδιωτικό και αντιλαϊκό εκπαιδευτικό σύστημα σημαίνει μια εκπαίδευση ενάντια στη σεξουαλική ποικιλομορφία. Ένα ιδιωτικό σύστημα υγείας θα πριμοδοτεί τα σταθερά και συντηρητικά οικογενειακά μοντέλα. Η απορρύθμιση των σχέσεων εργασίας θα επηρεάσει πρώτα απ’ όλα τις γυναίκες και γενικά όλους όσοι είναι τρωτοί σε διακρίσεις και εκβιασμούς στους χώρους εργασίας. Η φτώχια στα εξαρτημένα κράτη θα ενδυναμώσει τους οικογενειακούς δεσμούς λόγω της εξαθλίωσης και θα δυσκολέψει τα πράγματα γα τα τοπικά lgbt κινήματα. Οι ρατσιστικοί νόμοι εναντίον των μεταναστών – όπως αυτοί που εμποδίζουν την οικογενειακή επανασύνδεση, η οποία ούτως ή άλλως απέκλειε τους/τις lgbt – θα επηρεάσουν τους lgbt μετανάστες ευκολότερα από άλλους, καθώς αυτοί συχνά δεν μπορούν ν’ αναζητήσουν υποστήριξη ούτε ανάμεσα στις κοινότητές τους. Οι δικτατορίες και τα ήθη τους θα χρησιμοποιήσουν τις lgbt κοινότητες σαν «αποδιοπομπαίους τράγους» και θα καταπιέσουν τις σεξουαλικές πρακτικές που διαφέρουν από το κυρίαρχο πρότυπο μέσω άμεσων ή έμμεσων περιορισμών των δικαιωμάτων του πολίτη – έτσι, για παράδειγμα, πως θα μπορούσε το lgbt κίνημα της νοτίου αφρικής να μην παλέψει ενάντια στο απαρχάιντ; Η κατανάλωση και το κέρδος σαν κίνητρα για την ύπαρξη, θα ενισχύουν πεδία όπως η κανονικοποιημένη gay αγορά, αποκλείοντας όλους τους lgbt που δεν είναι πλούσιοι ή δεν μπορούν να συμμορφωθούν με τα mainstream μοντέλα.

Το κύριο πρόβλημα στη βάση της αναπαραγωγής της ομοφοβίας είναι η μη ορατότητα των lgbt, όχι μόνο επειδή συχνά οι lgb και πολλοί t δεν παρουσιάζουν κάποια εξωτερικά, ορατά χαρακτηριστικά της ταυτότητάς τους, αλλά επίσης επειδή οι lgbt μεγαλώνουν ακόμη σε ετεροκανονιστικές (heteronormative) οικογένειες, πράγμα που σημαίνει ότι η διαδικασία του coming out σαν lgbt συνεπάγεται μια δύσκολη αλλά απαραίτητη έκθεση, μια ανάγκη του «να φαίνεσαι» (ως lgbt) η οποία συνήθως χρησιμοποιείται ως πρόφαση για επιθέσεις απέναντι στο lgbt κίνημα. Από αυτή όμως την άποψη το να γίνουμε ορατοί και ορατές, είναι για εμάς, μια πολιτική πράξη εξαιρετικής σημασίας.

Ένας από τους τρόπους που χρησιμοποιήσαν οι lgbt για να γίνουν ορατοί είναι μέσω της προώθησης εξειδικευμένων αγορών. Αυτές οι αγορές είναι χρήσιμες καθώς δημιουργούν «ορατότητα» αλλά και συγχρόνως αποτελούν σχετικά ασφαλείς χώρους για κοινωνικότητα και coming out. Επιπλέον συχνά λειτουργούν ως σημεία αναφοράς για τη ζωή των lgbt εκεί όπου άλλοτε δεν υπήρχε παρά άδειος χώρος. Αλλά αυτές οι αγορές διακινδυνεύουν να εισάγουν τουλάχιστον τρεις επικίνδυνους διαχωρισμούς: μας διακρίνουν σε πλούσιους lgbt καταναλωτές και σε φτωχούς lgbt, σε gay άνδρες (με τα ανδρικά προνόμια) και σε λεσβίες (που βιώνουν τη γυναικεία υποτέλεια). Συγχρόνως προωθούν μια «επιτρεπτή» αλλά στερεότυπη εικόνα για τους lgbt, που τους παρουσιάζει ως αστούς, λευκούς και πιθανότατα άνδρες. Κατακτούμε lgbt γειτονιές αλλά χάνουμε όλη την υπόλοιπη πόλη. Αυτό το μονοπάτι της ενσωμάτωσης και της κανονικοποίησης αυξάνει το ρίσκο της απομόνωσης των lgbt αγώνων από τα σημεία σύνδεσής τους με άλλα κοινωνικά ζητήματα. Πρέπει να έχουμε συνείδηση του γεγονότος ότι το σύστημα μπορεί να προσφέρει κάποια σχετική άνεση σ’ ένα μικρό μέρος των lgbt, δια μέσου της κατανάλωσης και των αλλαγών στη νομική, τυπική ισότητα, αλλά δεν μπορεί να, ούτε και θα, τερματίσει την ομοφοβία.

Επομένως, η επιταχυνόμενη νεοφιλελεύθερη και δεξιά επίθεση στην Ευρώπη είναι μια ξεκάθαρη απειλή για τις ζωές μας ως lgbt. Αλλά τα κινήματα αντίστασης ενάντια στη νεοφιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση δεν μας λαμβάνουν σχεδόν καθόλου υπόψη τους, ενώ από την άλλη οι lgbt οργανώσεις είναι σπάνια παρούσες σε ευρύτερους συνασπισμούς που αντιτίθενται στον νεοφιλελευθερισμό και τις δεξιές επιθέσεις.

Τα υπόλοιπα προοδευτικά κοινωνικά κινήματα και η αριστερά πρέπει να έχουν συνείδηση των συνδέσεων που εμείς, ως lgbt, φτιάχνουμε εδώ στο ΕΚΦ. Και οι αριστερές οργανώσεις ειδικά, δεν μπορούν να συνεχίσουν να σκέφτονται με όρους «προτεραιοτήτων», όταν η επίθεση είναι, και αυτό το αναγνωρίζουν όλοι, παγκόσμια!

Με τον ίδιο τρόπο δεν μπορούν τα lgbt κινήματα να ακολουθούν μια απομονωτική κοινοτική στρατηγική και πρέπει να συνδεθούν με τα κομμάτια της κοινωνίας που επηρεάζονται άμεσα από τις νεοφιλελεύθερες επιθέσεις. Αλλά και η αριστερά οφείλει να αντιληφθεί μια για πάντα ότι ήρθε ο καιρός να καταστραφούν οι πολιτικές ταυτότητες σύμφωνα με τις οποίες οι εργάτες είναι μόνο εργάτες, οι μετανάστες μόνο μετανάστες, οι γυναίκες μόνο γυναίκες, οι gay και οι λεσβίες μόνο gay και λεσβίες. Η παγκόσμια επίθεση απαιτεί και παγκόσμια απάντηση. Ή απλώς θα χάσουμε τη μάχη για αυτόν τον άλλο κόσμο που πιστεύουμε πως είναι εφικτός.

Αλλά σήμερα, ακόμη και ανάμεσα στις προοδευτικές δυνάμεις, αντιμετωπίζουμε μια επικίνδυνη ομοφωνία γύρω από την ιδέα του υποτιθέμενου «δευτερογενούς» χαρακτήρα των lgbt αγώνων. Δυστυχώς το ακούμε αυτό τόσο από δεξιές όσο και από αριστερές οργανώσεις: ότι τα lgbt θέματα είναι προσωπικά/ατομικά ζητήματα. Ότι δεν είναι προτεραιότητες σε σχέση με άλλα κοινωνικά προβλήματα. Ότι θα λυθούν αφού λυθούν πρώτα άλλα ζητήματα και εξαιτίας τους. Αυτές οι ιδέες είναι ιδιαίτερα επικίνδυνες για την αριστερά γιατί η συχνή αδιαφορία της ως προς τα lgbt ζητήματα δηλώνει πως αν στη δεξιά υπάρχει μια ιδεολογική ομοφοβία, συνήθως στην αριστερά συναντάμε μια πολιτισμική ομοφοβία, η οποία δεν εκφράζεται μόνο στις συλλογικές πολιτικές θέσεις αλλά και στις διαπροσωπικές σχέσεις.

Δεν θέλουμε να είμαστε οι «καλοί μα δεύτεροι» lgbt σύμμαχοι του ευρωπαϊκού κοινωνικού φόρουμ: είμαστε εδώ επειδή το δικαιούμαστε και επειδή πιστεύουμε ότι πρέπει να σκεφτούμε και να εκφραστούμε τόσο για τα δικά μας ειδικά προβλήματα όσο και για άλλα κοινωνικά ζητήματα από την lgbt σκοπιά. Δεν θέλουμε να «προσπεραστούμε» και επιπλέον δεν θέλουμε να περιοριστούμε στο «πρόβλημά» μας: ναι, είμαστε εδω για να μιλήσουμε για τα lgbt θέματα αλλά είμαστε επίσης εδώ για να συνδέσουμε το lgbt κίνημα με όλες τις άλλες πολιτικές συζητήσεις και αγώνες. Επιθυμούμε την αναφορά σε εμάς, αλλά η «αναφορά» δεν είναι αρκετή χωρίς την προσπάθεια για μια προσωπική και πολιτική κατανόηση. Ο χώρος για να δημιουργήσουμε αυτή τη δυνατότητα επικοινωνίας δε θα μας δοθεί, πρέπει να κατακτηθεί, και στο ΕΚΦ και στο εσωτερικό των ευρύτερων lgbt οργανώσεων. Αντιστάσεις υπάρχουν και από τις δύο πλευρές και μόνο οργανωμένα μπορούμε να τις αντιμετωπίσουμε. Χρειάζεται να κατασκευάσουμε ένα δίκτυο από αυτόνομες lgbt οργανώσεις που θα έχουν τη δυνατότητα να αντισταθούν στη θεσμική πίεση σε εθνικό επίπεδο και θα είναι ικανές να οργανωθούν σε διεθνές επίπεδο. Οργανώσεις που θα μπορούν να συμμετάσχουν σε εθνικά κοινωνικά φόρουμ, να συναντιούνται και να συνεργάζονται διεθνώς. Χρειάζεται να μπορούμε να επικοινωνήσουμε μεταξύ μας στο ενδιάμεσο διεθνών γεγονότων αλλά και να είμαστε σε θέση να τα προετοιμάσουμε ως lgbt οργανώσεις. Και ελπίζω ότι έχουμε τη δυνατότητα να ξεκινήσουμε αυτή τη διαδικασία εδώ και τώρα, διαμέσου του ΕΚΦ – πιστεύω ότι αυτή είναι η στιγμή και ίσως η πρώτη φορά που διαθέτουμε τα απαραίτητα εργαλεία για να το κάνουμε.

Τέλος – και για αυτό δεν μπορεί να υπάρξει lgbt ελευθερία υπό το καθεστώς του καπιταλισμού – τα lgbt ζητήματα είναι επίσης πολιτικά επειδή οι σεξουαλικές διακρίσεις έχουν πολιτικές ρίζες και πολιτικούς σκοπούς. Ο σκληρός έλεγχος της γυναικείας σεξουαλικότητας δεν μπορεί να διαχωριστεί από το οικονομικό και παραγωγικό σύστημα, εφόσον στις καπιταλιστικές κοινωνίες, όπως και άλλοτε, οι γυναίκες θεωρούνται ακόμη υπεύθυνες για την αναπαρωγή της εργατικής δύναμης- γεγονός που εξηγεί γιατί πιο περιοριστικοί νόμοι εφαρμόζονται στα γυναικεία δικαιώματα, ειδικά σε περιόδους οικονομικών κρίσεων. Το ίδιο ισχύει και για το lgbt ζήτημα, παρόλο που η σύνδεσή του με το σύστημα της παραγωγής είναι λιγότερο άμεση. Αν η πατριαρχική οικογένεια και η περιοριστική εκδοχή για τους ρόλους των κοινωνικών φύλων που αυτή επιβάλλει, αποτελούν τα όργανα της γυναικείας καταπίεσης, τότε τα lgbt άτομα είναι, για όσα αντιπροσωπεύουν, οι κύριοι αρνητές αυτών των ρόλων. Απλώς δεν συμμορφωνόμαστε στα επιβαλλόμενα μοντέλα θηλυκότητας και ανδρισμού και για πολιτικούς και οικονομικούς λόγους το καπιταλιστικό σύστημα, όπως και άλλα στο παρελθόν, δεν μπορούν αυτό να το αποδεχτούν. Γεγονός που δίνει τόσο στην ομοφυλοφιλία όσο και στους transgender μια τεράστια ανατρεπτική δυνατότητα, αν και όχι χωρίς να δουλέψουμε για την ανάλογη πολιτική συνειδητοποίηση. Αν θέλουμε να αλλάξουμε την ετεροσεξιστική κοινωνία, τι πρέπει να αλλάξει, εμείς ή η κοινωνία; Γιατί να μιλάμε για ενσωμάτωση και όχι για έναν ευρύ κοινωνικό μετασχηματισμό; Και γιατί αυτός ο φόβος του να μιλήσουμε «πολιτικά»;

Για μένα ένα πετυχημένο lgbt κίνημα είναι ένα κίνημα που θα πετύχει όχι μόνο σεβασμό και ισότητα για τον κόσμο που σήμερα αποκαλούμε lgbt, αλλά που θα καταστρέψει το όργανο κοινωνικού ελέγχου που ονομάζουμε «σεξουαλική καταπίεση», ένα κίνημα που θα καταστρέψει το ετεροφυλόφιλο προνόμιο (όπως δεν θα υπάρξει γυναικεία απελευθέρωση εαν δεν δοθεί τέλος στο ανδρικό προνόμιο) και θα καταφέρει να δημιουργήσει μια κοινωνία στην οποία καμία διάκριση ανάμεσα στους ανθρώπους δεν θα γίνεται με βάση τον σεξουαλικό προσανατολισμό ή την ταυτότητα του κοινωνικού φύλου. Δεν παλεύουμε για εμάς αλλά για όλους και όλες. Με άλλα λόγια πιστεύω, ότι τα lgbt κινήματα, στοχεύουν τελικά σε μια κοινωνία χτισμένη πάνω στα συντρίμια των εννοιών gay, λεσβία, αμφιφυλόφιλη, ετεροφυλόφιλος, ανδρισμός και θηλυκότητα. Γιατί όλες αυτές οι έννοιες είναι ψέματα, όλες είναι μικρά κουτιά επινοημένα για να μας φυλακίζουν και διαχωρίζουν, όλες είναι κοινωνικές κατασκευές που μπορούν να αλλάξουν και η ανθρώπινη σεξουαλικότητα είναι πολύ πιο πλούσια, ποικιλόμορφη και πολύπλοκη από αυτές. Γιατί όμως τότε τις χρησιμοποιούμε; Επειδή προσδιορίζουν τις διακρίσεις και τον κοινωνικό κατακερματισμό και, για εμάς, σήμερα, είναι εργαλεία αναγνώρισης και αγώνα. Αλλά δεν είναι αυτοσκοπός και θεωρώ ότι πρέπει να στοχεύουμε στην κατάργησή τους. Και ναι, πρέπει να στοχεύουμε και στην καταστροφή της ετεροφυλοφιλίας ως έννοια επίσης.

Ζούμε σε μια εποχή όπου οι κοινωνικές πολώσεις και ανισότητες οξύνονται όσο ποτέ άλλοτε και οι συνέπειες αυτής της κατάστασης είναι παρούσες και στις lgbt κοινότητες. Εδώ, όπως και σε άλλους χώρους, κάποιοι κερδίζουν από τις κοινωνικές, οικονομικές και πολιτικές αλλαγές ενώ οι περισσότεροι από εμάς αντιμετωπίζουν τις επιπτώσεις.

Παρόλαυτα τα περισσότερα lgbt κινήματα στις δυτικές χώρες τείνουν να περιορίσουν τη δράση τους σε θεσμικά πλαίσια, γεγονός που μειώνει τη δύναμή τους να απαιτούν και αποδυναμώνει την κοινωνική τους ανάλυση. Σε ένα περιβάλλον γενικής οπισθοχώρησης των κοινωνικών και πολιτικών δικαιωμάτων, η συμπεριφορά των lgbt κινημάτων είναι ανάλογη αυτής των συνδικάτων που επιμένουν να διαπραγματεύονται με την εξουσία ειδικά δικαιώματα όταν όλα τα άλλα καταρρέουν. Ένα παράδειγμα: πρόσφατα, η ILGA-Ευρώπης, ο μόνος lgbt συντονιστής σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, πραγματοποίησε το ετήσιο συνέδριό της στη Λισαβόνα. Πρέπει να ξεκαθαρίσω ότι εγώ ο ίδιος είμαι μέλος μιας οργάνωσης που συνδέεται με την ILGA και εκτιμώ τις επιτυχημένες προσπάθειες της ILGA-Ευρώπης να προκαλέσει νομικές, ακόμη και κοινωνικές αλλαγές σε πολλές χώρες. Αλλά στο τέλος του συνεδρίου πάρθηκε μια θέση για τον εργατικό νόμο που προωθεί η δεξιά πορτογαλλική κυβέρνηση στο κοινοβούλιο. Πρόκειται για έναν νόμο βαθειά συντηρητικό και από μερικές απόψεις χειρότερο κι από αυτόν που πρότεινε στην Ιταλία ο Μπερλουσκόνι και που προκάλεσε δύο γενικές απεργίες. To συνέδριο της ILGA-Ευρώπης παραπονέθηκε, γιατί ο νόμος δεν είχε συμπεριλάβει τον σεξουαλικό προσανατολισμό και την ταυτότητα του κοινωνικού φύλου ως κριτήρια για τις μη- διακρίσεις στην εργασία. Μέχρις εδώ καλά, εαν δεν επρόκειτο για μια πρόταση νόμου με παγκοσμίως καταστροφικές συνέπειες για τις ζωές των lgbt, αφού αντιπροσωπεύει μια σκληρή, πρακτική και ιδεολογική επίθεση ενάντια στις γυναίκες εργαζόμενες, με πρόθεση να τις στείλει πίσω στα σπίτια τους, ενισχύοντας τους δεσμούς της «παραδοσιακής οικογένειας» η οποία σταματάει να είναι σημείο αναφοράς για την καθημερινή ζωή, αλλά συνεχίζει να μένει σε ιδεολογικό επίπεδο ανέγγιχτη. Αυτός ο νόμος εξαναγκάζει τις έγκυες γυναίκες να δουλεύουν βραδυνές βάρδιες, καταργεί τις άδειες εγκυμοσύνης μετ’ αποδοχών και τις άδειες για προβλήματα υγείας από πιθανές επιπλοκές μιας παράνομης έκτρωσης (όταν το 90% των εκτρώσεων στην πορτογαλλία είναι πιθανότατα παράνομες), επιτρέπει τις επιτηρήσεις με βιντεοκάμερες στο χώρο εργασίας, την επιβολή κάθε είδους ιατρικών εξετάσεων στους εργαζόμενους, όπως επίσης επιτρέπει την εισβολή των εργοδοτών στις ιδιωτικές ζωές των εργαζομένων και ξεκάθαρα αφήνει το πεδίο ελεύθερο για πολλές διακρίσεις με κριτήριο το φύλο, την καταγωγή και τη θρησκεία είτε στην εργασία είτε στις διαδικασίες πρόσληψης. Για να δώσω μόνο ορισμένα παραδείγματα.

Που είναι η δύναμη, η αποφασιστικότητα και η αγωνιστικότητα του κινήματός μας και πως μπορούμε να διαπραγματευόμαστε για ψίχουλα όταν επικίνδυνα δείγματα ενός τουλάχιστον πολιτισμικού προ-φασισμού, διατρέχουν την Ευρώπη- όπως σε αυτόν τον νόμο; Πόσο χρήσιμο θα είναι το άρθρο για τη μη-διάκριση όταν από έναν τέτοιο νόμο οι lgbt χάνουν – το ίδιο και περισσότερο όπως και οι υπόλοιποι εργαζόμενοι – κάθε δυνατότητα να το χρησιμοποιήσουν, εξαιτίας της γενικότερης καταπίεσης στους εργασιακούς χώρους;

Εν συντομία, τα lgbt κινήματα οφείλουν να αποκτήσουν συνείδηση του γεγονότος ότι η εξέλιξη των δημοκρατικών και κοινωνικών δικαιωμάτων μπορεί να έχει μόνο οφέλη για τους lgbt. Με τον ίδιο τρόπο που μια υπαναχώρηση αυτών των δικαιωμάτων θα χτυπήσει βίαια και τα όποια lgbt δικαώματα. Αυτό που εννοώ είναι ότι η ομοφοβία δεν δουλεύει μόνη της, ούτε και μπορεί να «πέσει» από μόνη της. Τόσο γιατί, όπως έδειξα, διαπλέκεται με όλες τις άλλες μορφές καταπίεσης όσο και γιατί, ακόμη και τα πιο θεσμοποιημένα τμήματα του lgbt κινήματος δεν μπορούν να αρνηθούν ότι οι ιδέες που προωθούμε γύρω από τη σεξουαλικότητα και τους τρόπους ζωής, δεν στοχεύουν μόνο στο να κάνουν ισότιμα τα lgbt δικαιώματα στις κοινωνίες μας- αν αυτές οι ιδέες εξαπλωθούν θα αλλάξουν την ζωή όλων. Με τον ίδιο τρόπο κανένας ριζικός κοινωνικός μετασχηματισμός δεν θα είναι επιτυχής εαν δεν επιτεθεί στις βαθειές πολιτισμικές δομές αντίστασης που δημιουργεί η ομοφοβία. Και ετούτο σημαίνει ότι κάθε ακτιβιστής, στο δικό μας ή σε οποιοδήποτε άλλο κίνημα, πρέπει να μπορεί να σκεφτεί για αυτό – να σκεφτεί και να το νιώσει – και να αλλάξει.

Το κείμενο είναι του Sergio Vitorino (ILGA Πορτογαλίας) και διαβάστηκε σε workshop στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Φόρουμ στην Φλορεντία, το Νοέμβρη του 2002.

Ban Marriage! (Σταματήστε το γάμο!)

Σαν ένας queer* που προσωπικά δεν θέλει να παντρευτεί ποτέ και που πολιτικά είναι ενάντια στις κρατικές ρυθμίσεις για τις οικογένειες και τις σεξουαλικές σχέσεις, η πρόσφατη καμπάνια του Bush με βάζει σε δύσκολη θέση. Πώς μπορώ εγώ να βοηθήσω στην οργάνωση ενάντια στην τροποποίηση του Bush και ταυτόγχρονα να διατηρήσω την κριτική μου θέση απέναντι στο γάμο;

Για εμένα, αυτό που χρειάζεται, είναι η δημιουργία μιας queer πολιτικής η οποία δεν θα είναι βασισμένη μόνο σε μία ταυτότητα, αλλά θα στηρίζεται σε μια ευρύτερη δέσμευση απέναντι σε κοινωνικά και οικονομικά συστήματα δικαιοσύνης. Μία τέτοια δέσμευση συνεπάγεται κάποια πράγματα. Σημαίνει να βλέπεις τις queer πολιτικές σαν πολιτικές που παλεύουν με συνεργασίες σε ένα ευρύτερο πεδίο αγώνων- ενάντια στην κατοχή του Ιράκ και της Παλαιστίνης, ενάντια στην αστυνομική βία, ενάντια στην μαζική φυλάκιση στις ΗΠΑ, που παλεύουν για ασφαλή και φτηνή πρόσβαση σε μέσα ελέγχου των γεννήσεων και για την έκτρωση, για βιώσιμους μισθούς και για ένα καθολικό σύστημα υγείας. Σημαίνει επίσης να αμφισβητείς τις gay πολιτικές που επικεντρώνουν στις ανάγκες φυλετικά και οικονομικά προνομιούχων ανθρώπων εις βάρος, για παράδειγμα, μη-λευκών ή φτωχών queers και μεταναστών/-στριών.

Αναγνωρίζω ότι οι άνθρωποι υποστηρίζουν τον γάμο για πολλούς διαφορετικούς λόγους και ότι επίσης θέλουν να παντρευτούν για πολλούς λόγους – συμπεριλαμβανομένων συμβολικών, συναισθηματικών και υλικών. Θέλω να σκέφτομαι το γάμο σε ένα συστημικό επίπεδο και όχι σε ένα επίπεδο ατομικής εμπειρίας και ατομικών προνομίων. Ξέρω πως αυτό συνεπάγεται οτι μιλάμε με όρους που δεν καλύπτουν πάντα το εύρος των εμπειριών- όμως αυτή η εστίαση στο συστημικό επίπεδο είναι πολύ σημαντική και πολύ πιο πολύπλοκη απ’ ότι μεγάλο κομμάτι της κάλυψης του θέματος από τα μίντια, υπονοεί.

Δεν θα καταπιαστώ με την κριτική που έχουν κάνει στο γάμο φεμινίστριες, queers και sex radicals, εκτός των άλλων, αλλά σε ατομικό επίπεδο πρέπει να θυμόμαστε όλους όσοι και όσες μένουν έξω από τα προνόμια που προσφέρει ο γάμος- μη μονογαμικά ζευγάρια, άνθρωποι που τα νοικοκυριά και οι οικογένειές τους δεν φτιάχνονται με βάση τις σεξουαλικές σχέσεις, κτλ. Πολλοί perverts**, polyamourous*** άτομα, άνθρωποι που εργάζονται στην βιομηχανία του σεχ, σαδομαζοχιστές και ακτιβιστές εχουν απορρίψει το σύστημα του γάμου λόγω της βίας που ενέχει απέναντι σε όσους/ες δεν χωράνε σε αυτό.

Αν δούμε στις συζητήσεις περι γάμου του Lambda Legal Defense and Education Fund βρίσκουμε τις αποδείξεις για όσα είπα:

«Οι gay είναι σαν όλους τους άλλους ανθρώπους. Μεγαλώνουν, ερωτεύονται, κάνουν οικογένειες, κάνουν παιδιά. Κουρεύουν το γκαζον τους, ψωνίζουν και αγωνιούν για το πως θα τα φέρουν βόλτα. Θέλουν καλά σχολεία για τα παιδιά τους και ασφάλεια για την οικογένεια τους.»

Δεν συνεχίζω με τα προφανή, αλλά ποιοί είναι αυτοί οι «όλοι οι άλλοι»; Ποιοι gay χωράνε σε αυτό το μοντέλο και τι σημαίνει να λες ότι όλοι οι gay είναι κάπως έτσι; Τι γίνεται με τους ανθρώπους που δεν έχουν σπίτια και γκαζόν να κουρεύουν; Τι γίνεται με όσους κουρεύουν γκαζον για να ζήσουν; Και αυτοί που δεν έχουν λεφτά για ψώνια; Και αυτοί που δεν θέλουν παιδιά;

Παρόμοια, ενώ ο γάμος έχει προσφέρει πρόσβαση σε αγαθά για κάποιους, έχει υποστηριχτεί ότι με τις αλλαγές στο σύστημα κοινωνικής πρόνοιας, ο γάμος λειτουργεί σαν καταναγκαστικός μηχανισμός για να τιμωρήσει γυναίκες οι οικογένειες των οποίων δεν ταιριάζουν με το κυρίαρχο οικογενειακό μοντέλο. Τα λεφτά που θα δώσει ο Bush για να «ενισχύσει» τον γάμο είναι ένα φορτίο που θα το επωμιστούν οι φτωχές γυναίκες και οι μη-λευκές. Πρέπει επίσης να θυμόμαστε ότι οι queers και οι trans δεν αντιμετωπίζουν καταπίεση μόνο λόγω του φύλου και της σεξουαλικότητάς τους, αλλά και λόγω άλλων πραγμάτων. Η δυνατότητα πρόσβασης σε κάποια βασικά υλικά προνόμια που έχει ο γάμος δεν είναι ίδια για όλους τους ανθρώπους. Για παράδειγμα: Ένας ομοφυλόφιλος εργαζόμενος που έχει μια δουλειά χωρίς ασφάλιση δεν θα μπορεί να επεκτείνει τα προνόμια που δεν έχει και στον σύντροφό του. Μη λευκοί ομοφυλόφιλοι φυλακισμένοι θα εξακολουθούν να μην έχουν δικαίωμα κηδεμονίας για τα παιδιά τους. Queer μετανάστες/τριες, ειδικά αυτοί/ες που η σεξουαλική τους ζωή δεν ταιριάζει με το μοντέλο του γάμου (για παράδειγμα οι μη μονογαμικοί), θα εξακολουθούν να υφίστανται ξενοφοβική βία, ξενοφοβικούς νόμους και απελάσεις. Οι trans που έχουν παιδιά θα εξακολουθούν να χάνουν τα παιδιά τους από αποφάσεις δικαστών που κρίνουν ότι τα σπίτια των trans είναι ακατάλληλα και μη-ασφαλή. Έτσι, αφήνωντας στην άκρη την απαγόρευση του Bush και συζητώντας για τον gay γάμο, θέλω να ρωτήσω αν οι ανησυχίες για τα δικαιώματα επισκέψεων στα νοσοκομεία, για κοινωνική πρόνοια και κηδεμονία μπορούν να διασφαλιστούν αν παλέψουμε για τον γάμο ή αν παλέψουμε για άλλα πράγματα – όπως για παράδειγμα για καθολική κοινωνική πρόνοια. Επειδή, ανεξάρτητα από την μεγάλη γκάμα των ανθρώπων που θα θελήσουν να κάνουν έναν γάμο «ίδιου φύλου», πιστεύω ότι οι gay γάμοι θα ευνοήσουν, πρωτίστως, όσους ανθρώπους ευνοεί και ο στρειτ γάμος, όσους έχουν περιουσία να προστατεύσουν και οικονομικούς τίτλους να μοιραστούν. Αυτό δεν σημαίνει ότι κάποιοι δεν θα θελήσουν να κάνουν έναν gay γάμο ή οτι δε θα επωφεληθούν από αυτόν. Αλλά θα επιχειρηματολογίσω ότι αυτά τα προνόμια είναι δευτερεύοντα και ότι συστημικά η ενίσχυση πραγμάτων όπως οι νόμοι κληρονομιάς, για παράδειγμα, δεν βοηθάει ανθρώπους με χαμηλά εισοδήματα. Όταν λέμε «ξέρω τα προβλήματα σχετικά με το γάμο» ή «ξέρω ότι ο gay γαμός δεν θα τα λύσει όλα, αλλά αυτό είναι που μπορούμε να κάνουμε τώρα» φοβάμαι ότι δικαιώνουμε τα προνόμια των φυλετικά και οικονομικά προνομιούχων σε βάρος ενός ευρύτερου φάσματος φτωχών, μη-λευκών, μεταναστών και των πολιτικών τους αγώνων. Σαν λευκός queer, νοιώθω την ευθύνη να απορρίψω πολιτικά οφέλη στα οποία έχω πρόσβαση λόγω προνομίων. Επίσης ανησυχώ όταν αποφασίζουμε ότι ένας τέτοιος αγώνας είναι πρακτικός βραχυπρόθεσμα, ενώ το αίτημα καθολικής κοινωνικής πρόνοιας στο σήμερα είναι μη πρακτικό, ευσεβής πόθος και μία μάχη που ανήκει στο μέλλον- τότε, αν αυτή η μέρα ανήκει πάντα στο μέλλον, δεν θα έρθει ποτέ.

Μια ιστορία που θα με βοηθήσει να εξηγήσω αυτό που σκέφτομαι. Πριν από λίγα χρόνια, δύο προτάσεις κατέβηκαν για έγκριση στην πολιτεία της Καλιφόρνια, η πρόταση 21 και η πρόταση 22. Η πρόταση 22 έλεγε κάτι σαν «στην πολιτεία της Καλιφόρνια μόνο ο γάμος μεταξύ ενός άντρα και μίας γυναίκας είναι νόμιμος». Ήταν ένα προληπτικό χτύπημα για τα όσα είχαν ήδη συζητηθεί στη Χαβάη, στο Βερμόντ κλπ. Η πρόταση 21 ήταν ένα νομοσχέδιο σχετικά με τους ανηλίκους που κατέβαζε το όριο ηλικίας στο οποίο τα παιδιά θα δικάζονταν σαν ενήλικοι, αύξανε τον χρόνο φυλάκισης για νέους που σχετίζονταν με συμμορίες και επαναπροσδιόριζε τις συμμορίες με τόσο ευρή τρόπο ώστε οποιαδήποτε ομάδα μη λευκών νέων που απλά έκανε παρέα, μπορούσε να αποτελέσει συμμορία. Πολλές οργανώσεις στο Λος Αντζελες έκαναν καμπάνια ενάντια και στις δύο προτάσεις, αναγνωρίζοντας ότι ο αγώνας αυτός αφορούσε εξίσου ζητήματα κοινωνικής και οικονομικής δικαιοσύνης. Το Gay and Lesbian Κέντρο του Λος Αντζελες έκανε καμπάνια μόνο ενάντια στην πρόταση 22. Εκείνη την περίοδο δούλευα σ’ έναν ξενώνα του κέντρου. Για τους άστεγους νέους που ζούσαν σε αυτόν τον ξενώνα, η πρόταση 21 θα είχε άμεσες και καταστροφικές συνέπειες. Πολλοί από αυτούς είχαν ήδη, στην σύντομη ζωή τους, γίνει στόχος του άδικου ποινικού συστήματος και οι συνθήκες φτώχιας και ρατσισμού σήμαιναν ότι συχνά τα παιδιά αυτά δούλευαν μη νόμιμα για να επιβιώσουν. Επίσης, σαν ορατοί trans και queer νέοι, και συχνά μη-λευκοί, ήταν στόχοι αστυνομικής παρενόχλησης και βίας- το να περπατάς στο Hollywood έφερε τον κίνδυνο μιάς σύλληψης με την κατηγορία της πρόκλησης.

Όταν το Κέντρο αποφάσισε να κάνει δουλειά πάνω στην πρόταση 22, θεώρησε ότι η φυλάκιση νέων δεν ήταν ένα gay ζήτημα. Είχαν πολύ βολικά θέσει εκτός gay πολιτικών τις ανάγκες των παιδιών με τα οποία εργαζόμουνα εγώ. Η δουλειά του Κέντρου έδειχνε πολύ καθαρά ποιοί νομιμοποιούνται σαν lgbt κοινότητα, και ποιών οι ανάγκες θα εκπροσωπούνται από τις οργανώσεις μας.

Πιστεύω ότι μπορούμε επίσης να δούμε μία άλλη νομική μάχη που είναι διδακτική- τα gay εγκλήματα μίσους. Όταν οι mainstream gay οργανώσεις πάλευαν για σκληρότερους νόμους για τα εγκλήματα μίσους, αυτό που ουσιαστικά πέτυχαν ήταν η ισχυροποίηση του ρατσιστικού νομικού και αστυνομικού συστήματος που βάζει στο στόχαστρο κυρίως τους φτωχούς μη λευκούς. Τα λυντσαρίσματα ομοφυλόφιλων δεν θα σταματήσουν εξαιτίας των σκληρότερων ποινών που θα επιβάλλονται για τα εγκλήματα μίσους. Παρόλαυτα αρκετοί άνθρωποι θα περνάν μεγαλύτερο μέρος της ζωής τους στις φυλακές λόγω αυτών των νόμων.

Είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε ότι ήταν κυρίως οι μεγάλοι εθνικοί οργανισμοί (όπως ο HRC), οι οποίοι διευθύνονται από λευκούς, που πάλεψαν για αυτούς τους νόμους. Από την άλλη, πολλές μικρές συλλογικότητες κοινοτήτων μεταναστών και μη λευκών queers, όπως το Audre Lorde Project στο Brooklyn, εναντιώθηκαν σε αυτήν τη νομοθεσία.

Οπότε, αυτό που με προβληματίζει είναι το εξής: πως καθορίζουμε το τι αποτελεί ένα νόμιμο και υποστηριστικό για όλους lgbtq κίνημα; Και ποιοί μένουν έξω από αυτά τα κινήματα; Είναι φανερά επιτακτική ανάγκη να οργανωθούμε ενάντια στα σχέδια του Bush για το γάμο. Ελπίζω να βρεθούν τρόποι να το κάνουμε οι οποίοι συγχρόνως, θα επιτρέψουν να ακουστεί η ποικιλία των πολιτικών απόψεων για το γάμο. Έτσι ώστε να μην καταλήξουμε να υποστηρίζουμε ότι το να είσαι ενάντια στον Bush σημαίνει να είσαι υπέρ του γάμου. Πιστεύω ότι αυτό απαιτεί να αναπτύξουμε πολιτικές που θα βλέπουν τη σπουδαιότητα τέτοιων νομικών αγώνων όπως αυτός και που θα βλέπουν επίσης το κόστος ενός φιλελεύθερου μοντέλου πολιτικής που εκπροσωπείται σε αυτή τη μάχη. Το να βάλουμε στο κέντρο των queer πολιτικών τον αντιρατσισμό, τον αντικαπιταλισμό και το φεμινισμό σημαίνει ότι όλα τα ζητήματα που απευθύνονται σε άλλα πεδία σήμερα – η πατριωτική πράξη, τα αναπαραγωγικά δικαιώματα, τα συνδικάτα – είναι εξίσου queer ζητήματα. Σημαίνει επίσης ότι έχουμε επίγνωση του γεγονότος πως τα κινήματα που αυτή τη στιγμή υποστηρίζουν τον gay γάμο δρουν σε ένα πλαίσιο στο οποίο οι θεσμοί της υπεροχής των λευκών και ο καπιταλισμός παίζουν τεράστιο ρόλο στο καθορισμό της πολιτικής ατζέντας και στον έλεγχο των πόρων. Πώς θα ήταν αν όλος αυτός ο κόσμος που ξόδεψε χρήματα σε λουλούδια που στάλθηκαν στο δημαρχείο του Σαν Φρανσίσκο, έστελνε αυτά τα ποσά σε τοπικές οργανώσεις που αγωνίζονται ενάντια στην αστυνομική βία; Η πάλη κατά της αστυνομικής βίας είναι μια πάλη που υποστηρίζει άμεσα τους τρανς και τους queers που είναι φτωχοί, μη λευκοί ή άστεγοι. Υποστηρίζει άμεσα τους και τις εργαζόμενες στη βιομηχανία του σεξ, τους μετανάστες και τη νεολαία των κοινοτήτων μας.

Τα queer και τα transgender κινήματα που αναζητούν πραγματική χειραφέτηση και ελευθερία για όλους και όλες, μπορεί να εξελιχθούν τελικά σε κινήματα που δε μοιάζουν με αυτό που αποκαλούμε σήμερα κίνημα για τα «gay δικαιώματα». Ανεξάρτητα από τα οφέλη που θα προκύψουν για κάποιους, το αίτημα για οικονομική δικαιοσύνη δε θα υποστηριχθεί με την εκ νέου ενίσχυση της εξουσίας του κράτους να καθορίζει το ποιες οικογένειες και ποιες σεξουαλικές σχέσεις είναι νόμιμες και άρα δικαιούνται να έχουν πρόσβαση σε κοινωνικούς και οικονομικούς πόρους.

σ.τ.μ.

* queer: όρος που χρησιμοποιείται από το ’90 περίπου και θέλει να δείξει την ποικιλία στον τρόπο που οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται/ορίζουν/βιώνουν το φύλο και την σεξουαλικότητά τους, πέρα από τον δυϊσμό αντρας-γυναίκα, gay-στρειτ. Σαν queer προσδιορίζεται ένα ριζοσπαστικό κομμάτι του lgbt κινήματος σήμερα που έρχεται σε αντιπαράθεση με τις mainstream πολιτικές διεκδίκησης δικαιωμάτων πολλών μεγάλων gay και λεσβιακών οργανώσεων.

** pervert: η λέξη κυριολεκτικά σημαίνει ανώμαλος. Υποθέτουμε ότι μέσα στην παράδοση επανοικειοποίησης πολλών λέξεων – που χρησιμοποιούνταν για να μειώσουν και να στιγματίσουν ο,τιδήποτε ξεφεύγει από την κυρίαρχη αντίληψη για την σεξουαλικότητα – και δίνοντας τους νέο περιεχόμενο, το pervert χρησιμοποιείται αυτή την στιγμή ως όρος αυτοπροσδιορισμού από κάποιους/ες.

*** polyamory: having open non possessive relationships with multiple partners- ανοιχτές, μη κτητικές σχέσεις με πολλούς/πολλές συντρόφους

Το κείμενο είναι του Craig Willse από το www.makezine.org και γράφτηκε τον Μάρτιο του 2004.

Και άλλα φύλα, συνεχώς.. (more gender, more of the time)

Όταν ήμουν στο Σαν Φρανσίσκο, έκανα μία ωραία συζήτηση με την Jen για τα κρυμμένα νοήματα που εμπεριέχει η κοινή χρήση του όρου μπαϊσέξουαλ και μου ζήτησε να προσπαθήσω να γράψω κάτι για το περιοδικό. Πριν φτάσω σε αυτό το θέμα θέλω να κάνω σαφές, ότι παρόλο που έχω προβληματισμούς για το πως χρησιμοποιείται αυτός ο όρος και την αντίληψη για το φύλο που μπορεί να υποδηλώνει, πιστεύω παράλληλα ότι υπάρχουν τρόποι να χρησιμοποιηθεί, οι οποίοι είναι ριζοσπαστικοί και πολιτικώς εναντιωματικοί. Η Judith Butler έγραψε κάποτε για το πως μπορούν οι κατηγορίες ταυτότητας να είναι πολιτικές αφετηρίες από τη μία και εργαλεία απολυταρχικού ελέγχου από την άλλη. Πότε δεν κουράζομαι να σκέφτομαι αυτή την άποψη – πως οι όροι μιας ταυτότητας είναι στρατηγικής σημασίας, πως μπορούμε να τους χρησιμοποιούμε για να ορίσουμε την αντιπαράθεση σε κάθε στιγμή, αλλά και πως επίσης εμπεριέχουν δυνάμεις αστυνόμευσης που είναι επώδυνες και εκτοπίζουν.

Δε μου αρέσει να μιλάω υπερβολικά αφαιρετικά, οπότε θα αναφέρω διευκρινιστικά μία ιστορία. Όταν πρωτοάρχισα να λέω ότι είμαι τρανς, είχα μια κουβέντα με μια φίλη λεσβία, η οποία με ρώτησε: “Θα πηδάς αγόρια ή κορίτσια τώρα;”. Προσπαθούσε να καταλάβει αν θα είμαι straight, αδελφή ή μπάι. Της είπα “αυτός ο τρόπος σκέψης για τους ανθρώπο