Ένα κείμενο με αφορμή ένα πάρτυ – Δεκέμβριος 2004
Αυτές οι γραμμές είναι δυο λόγια από τη λοα με αφορμή το τρίτο της πάρτυ στο στέκι των μεταναστών.
Αυτός εδώ ο χώρος δεν είναι πια για μας ένας οποιοσδήποτε, απλώς φιλόξενος, χώρος, ένας χώρος «ανεκτικός». Είναι κάτι πολύ περισσότερο, είναι ένας χώρος και δικός μας, στο βαθμό που η συστηματική παρουσία μας συν-διαμορφώνει την εικόνα του. Είναι ένας χώρος που γνωρίζει τις λεσβίες και τον γνωρίζουν κι αυτές. Μετά από κάθε πάρτυ, μετά από κάθε εκδήλωση, μετά από κάθε πέμπτη εδώ, η εικόνα μας προβάλεται σε έναν δημόσιο, μεικτό πολιτικόκοινωνικό χώρο- μια εικόνα που ελέγχουμε εμείς- και μπορούμε να δούμε το συλλογικό μας εαυτό μαζί/γύρω από τους άλλους και μεταξύ τους – και η εμπειρία είναι συχνά εκρηκτική γιατί εδώ μέσα είμαστε «έξω» και όμως μπορούμε να είμαστε λεσβίες. Και αυτό, με τέτοιους όρους, δεν συμβαίνει σχεδόν ποτέ, ή όταν συμβαίνει απαιτεί από μέρους μας πάντα μια μεγάλη προσπάθεια. Όταν η κοινωνική μας εμπειρία είναι αυτή της ανυπαρξίας, ακόμη και της διπλής ζωής για πολλές, αυτή μιας συνεχούς προσπάθειας να δηλώνεις ξανά και ξανά το αυτονόητο, τότε τέτοιοι «δικοί» σου χώροι, είναι απίστευτα σημαντικοί. Επιπλέον, η οικειοποίησή τους, η διαδικασία μέσα από την οποία γίνονται ξανά και ξανά «δικοί» σου – δηλαδή και ασφαλείς – είναι μια διαδικασία βαθειά πολιτική. Μαθαίνεις να διεκδικείς τα κομμάτια μιας ταυτότητας, μαθαίνεις ν’ αναγνωρίζεις τις σχέσεις εξουσίας που οργανώνουν την κοινωνική ζωή, ν’ αναγνωρίζεις το προνόμιο των άλλων απέναντί σου και το δικό σου απέναντί τους, βρίσκεις μια γλώσσα που να περιγράφει την εμπειρία σου, βρίσκεις τους τρόπους να μιλήσεις με τους άλλους, μαθαίνεις τι σημαίνει να πασχίζεις μαζί τους για να αλλάξουν τα πράγματα, να εξαλειφθούν οι διακρίσεις, να γκρεμιστούν τα στερεότυπα και οι προκαταλήψεις.
Όταν για πρώτη φορά ήρθαμε να ζητήσουμε το χώρο του στεκιού για ένα πάρτυ «μόνο για γυναίκες» κάναμε μια υπέρβαση σημαντική. Πρώτα απ’ όλα, με αυτή μας την κίνηση, αποφασίζαμε να δημιουργήσουμε μια συλλογικότητα που δεν θα εξαρτιόταν από τους πολύ συγκεκριμένους εμπορευματικούς χώρους που είναι τα μαγαζιά-λεσβιακά μπαρ. Δεύτερον προσπαθούσαμε να φτιάξουμε καινούρια πεδία συνεύρεσης, νέα σημεία στο χώρο της πόλης που να χωρέσουν την κοινωνικότητά μας. Τρίτον ζητούσαμε να χτίσουμε, βήμα-βήμα, αυτή την καινούρια κατάσταση και ερχόμασταν χωρίς να κρυφτούμε, με τις αλήθειες, τις ανάγκες και τα βιώματα μας. Αλήθειες, ανάγκες και βιώματα που στις γιορτές μας, έτσι όπως τις έχουμε μάθει, εκφράζονται συχνά μέσα από τον κώδικα «μόνο για/με γυναίκες». Απολογίες δεν χρειάζονται για αυτό. Εξηγήσεις ίσως. Όταν η κακοποίηση της εικόνας σου, της σεξουαλικής σου επιθυμίας, του έρωτα σου, αναπαράγεται, ξανά και ξανά, στα χέρια μιας αδυσώπητης κυρίαρχης κουλτούρας, όταν αυτό που ονομάζεις τον εαυτό σου δεν είναι παρά λέξη απαξίωσης στην κοινωνία σου, τότε βρίσκεις τρόπους και αναπτύσσεις στρατηγικές επιβίωσης. Και η συνθήκη «μόνο γυναίκες» υπήρξε για εμάς τις λεσβίες ένα κομμάτι αυτής της, πολύ δικής μας, ιστορίας κοινωνικής επιβίωσης. Συγχρόνως, η κοινωνικότητα μεταξύ γυναικών έχει, όπως κάθε κοινωνικότητα οποιασδήποτε ομάδας, τα δικά της χαρακτηριστικά. Με αυτή την έννοια υπάρχει μια χαρά στο να χορεύεις και να γιορτάζεις με άλλες γυναίκες που απελευθερώνει κάποια πολύ ιδιαίτερα συναισθήματα. Είναι φορές που ζητάμε απλώς να απολαύσουμε τη δυναμική αυτών των συναισθημάτων. Τίποτα περισσότερο και τίποτα λιγότερο.
Όταν για πρώτη φορά ζητήσαμε το χώρο του στεκιού για ένα πάρτυ μόνο γυναικών, φάνηκε να παραβιάζουμε μια από τις βασικές αρχές συγκρότησης του- ένας χώρος που έχει χτιστεί στον αντίποδα της ρατσιστικής λογικής των αποκλεισμών και της δημιουργίας γκέτο, πώς μπορούσε να συμβιβαστεί με ένα πάρτυ που απέκλειε κάποιους από τους ανθρώπους του; Όμως, παρά τη φαινομενική αντίφαση, η πολιτική επιλογή αποδοχής της γιορτής μας, με τον τρόπο που την καταλαβαίναμε εμείς, χάραξε τελικά ένα καινούριο πεδίο συνάντησης που επέτρεψε τη δημιουργία δεσμών αλληλεγγυης και ουσιαστικής κατανόησης. Δεν επιβεβαίωσε τα γκέτο, τα έσπασε και μάλιστα με δύναμη. Οι νοοτροπίες του αποκλεισμού είναι πολλές, σύνθετες, βαθειές, απλώνονται μέσα στις καθημερινές πρακτικές, βιώνονται συνέχεια και αναπαράγονται σε φαύλους κύκλους άρνησης να δεχτούμε τους άλλους. Το ν’ αγνοούνται οι ειδικές συνθήκες μέσα στις οποίες διαφορετικά άτομα βιώνουν διάφορους και διαφορετικούς μεταξύ τους αποκλεισμούς και υφίστανται τις συνέπειές τους, ταυτίζεται με αδυναμία αποτελεσματικής αντίστασης. Η Λεσβιακή Ομάδα Αθήνας στάθηκε τυχερή γιατί οι άνθρωποι αυτού του χώρου δεν αγνόησαν την εμπειρία των λεσβιών. Ακόμη και αυτοί ή αυτές που μέχρι σήμερα πιστεύουν ότι τα πάρτυ μόνο για γυναίκες είναι λάθος. Σήμερα, τρια χρόνια μετά, βρισκόμαστε εδώ με ανοιχτές προβολές λεσβιακών ταινιών και ντοκυμαντέρ, με ανοιχτές συζητήσεις, βρισκόμαστε με χαρά πίσω από το μπάρ του στεκιού δυο Πέμπτες το μήνα. Βρισκόμαστε εδώ προσπαθώντας να βρούμε τους δρόμους για το σωστό και το λάθος.
Ίσως σύντομα τα πάρτυ μόνο γυναικών να μη χρειάζονται, ίσως ακόμη και τότε να τα κάνουμε γιατί θα μας αρέσουν, ίσως μετά απο καιρό να γίνονται κι άλλα πάρτυ «μόνο για..», από άλλους. Το ζήτημα είναι, ότι μέχρι τότε, θα παλεύουμε τη δράση και το λόγο μας από κοινού, διευρύνοντας τις δυνατότητες και τις δυνάμεις του συλλογικού. Και ίσως αυτό να έχει σημασία περισσότερο απ’ ότιδήποτε άλλο…
Λεσβιακή Ομάδα Αθήνας
δεκέμβριος 2004
